Zo benut je de kracht van vijftigplussers: drie inzichten van prof. Annet de Lange

‘Er bestaan nog altijd negatieve – en niet correcte – stereotypen over vijftigplussers’, stelt De Lange. ‘Ze zouden langzamer zijn, vaker ziek en minder ‘return on investment’ leveren. Ook hebben sommige ouderen negatieve opvattingen over zichzelf en denken ze: kan ik nog wel meekomen? Die vooroordelen zijn hardnekkig en verminderen de baankansen van vijftigplussers. Terwijl tegelijkertijd bekend is dat ouderen veel relevante werk- en levenservaring meebrengen en veelal zeer gemotiveerd zijn om door te werken. Zeker in tijden van personeelskrapte is het dus van belang om hen bij het arbeidsproces te blijven betrekken.’

1. Kalenderleeftijd zegt minder over werkvermogen dan ervaring en leefstijl

De Lange: ‘Op werkgebied bestaan er meerdere definities voor leeftijd:

• Organisatie -leeftijd: Hier gaat het om iemands werkervaring. Is de medewerker bijvoorbeeld gestimuleerd om zich te blijven ontwikkelen, of staat zijn ontwikkeling al een tijdje stil.
• Leefsituatie-leeftijd: Heeft iemand naast het werk nog (mantel-)zorgtaken? Dat kan ertoe leiden dat de inzetbaarheid van een medewerker afneemt. Met de toenemende vergrijzing gaat dat de komende jaren steeds meer een thema worden.
• Functionele leeftijd: de fysieke en mentale gezondheid. Je kunt niet zeggen dat een werknemer met een chronische ziekte per definitie geen duurzaam werkvermogen heeft, maar bijvoorbeeld hart- en vaatziekten of kanker bijvoorbeeld kunnen de inzetbaarheid wel verminderen.
• Psychosociale leeftijd: welke denkbeelden heeft iemand zelf over ouder worden? Ook input vanuit de omgeving heeft invloed op deze inschatting.

Deze leeftijd-soorten bieden allerlei aanknopingspunten om de duurzame inzetbaarheid van een werknemer te benutten en bevorderen.’

Vitale, tevreden en gemotiveerde medewerkers: het is de droom van iedere werkgever. Maar hoe realiseer je dit? Adviseur Jolanda Schonewille van Leerwerkloket Twente deelt in 5 tips hoe je je werknemers bevlogen houdt.

2. Een breed HR-aanbod helpt om het werkvermogen optimaal te benutten

‘Het is goed als werkgevers nadenken over de verschillende behoeften van oudere werknemers. Voer gesprekken met vijftigplussers binnen je bedrijf, met de bovenstaande leeftijdsdefinities in gedachten. Wat is je situatie en waar heb je behoefte aan? Zorg dat je een breed HR-aanbod hebt voor ouderen en zorg dat zij dit goed weten te vinden en te gebruiken. Een breed HR-aanbod bevat onder andere interventies gericht op het ontzien en behoud van medewerkers. Parttime werken is daar onderdeel van en is vooral nuttig voor mensen die een verminderd werkvermogen hebben, bijvoorbeeld door mantelzorgtaken naast het werk. Zo gaat het Radboudumc met oudere werknemers in gesprek over de vraag hoe zij fysiek en mentaal fit kunnen blijven en een goede balans tussen werk en privé kunnen behouden. Dat soort initiatieven juich ik toe.’

3. Voldoende ontwikkelkansen bevorderen duurzame inzetbaarheid

‘Om inzetbaar te blijven is het belangrijk dat mensen, ouderen in het bijzonder, zich blijven ontwikkelen. Mentale veerkracht en cognitieve flexibiliteit kun je namelijk trainen door uit je comfortzone te komen; door iets nieuws te leren. Werkgevers kunnen hierbij helpen, door kansen te bieden om iets nieuws te proberen, maar ook door in gesprek te gaan over ontwikkeling en vitaliteit. Stel vragen als: hoe zit je fysiek en mentaal in je werk? Heb je behoefte aan coaching om mentaal of fysiek fit te blijven? Kijk ook met de oudere medewerker naar de toekomst: welke skills zijn er dan nodig? Is het tijd om iets bij te gaan leren? In de huidige arbeidsmarkt volgen ontwikkelingen elkaar snel op en ik voorspel dat de arbeidsmarkt steeds meer op skills gebaseerd zal zijn en niet zozeer op ervaring. Daar moeten we mee leren omgaan.’