Voorziening ondersteunt werknemer én werkgever

Om te bevorderen dat mensen met een arbeidshandicap kunnen werken (en studeren) vergoedt UWV allerlei soorten voorzieningen, aan werknemers én werkgevers. Ellen Jacobs is verantwoordelijk voor het UWV-onderdeel dat zich daarmee bezighoudt.

Groot potentieel aan arbeidskrachten 

Ellen benadrukt het belang van deze voorzieningen, die de drempel naar werk verlagen: 'In Nederland zijn er, volgens CBS-cijfers, 1,953 miljoen mensen met belemmeringen. Ruim de helft daarvan heeft een baan en een deel kan of wil niet werken. Maar er is ook een deel, maar liefst 120.000 mensen, die graag zouden willen werken. Dat is een enorm potentieel aan arbeidskrachten, waarvan een groot deel een hulpmiddel nodig heeft om aan het werk te komen of te blijven.' 

Voorzieningen als oplossing bij personeelstekort 

'Dat is echt het belangrijkste doel wat ons betreft, om een werknemer aan het werk te houden of te helpen. Enige tijd geleden presenteerde UWV de 34 oplossingen voor personeelstekort, nu de arbeidsmarkt al tijden krap is. Het inzetten van voorzieningen is hierin een van de mogelijke oplossingen. Zowel bij werving, behoud, als bij preventie kunnen voorzieningen een rol spelen.

Een werknemer hoeft geen uitkering te ontvangen, om recht te hebben op een voorziening via UWV

Werkgeversvoorzieningen: voorzieningen op de werkplek

Aanpassingen van de werkplek kan gaan om vergoedingen voor het aanpassen van een toegangsdeur, toilet, of andere aanpassingen aan de werkplek. ‘Het gaat om het wegnemen van obstakels zodat iemand met een beperking kan (blijven) werken’, legt Ellen uit. ‘Wat niet zo bekend is, is dat het voor het recht op een voorziening niet noodzakelijk is dat iemand een uitkering van UWV heeft. Ook voor werknemers met een beperking die geen uitkering hebben, kan een werkgever er een beroep op doen. De dienstverlening is er voor mensen met een structurele beperking.’ 

Werknemersvoorzieningen

Werknemersvoorzieningen zijn voorzieningen die iemand met een structureel functionele beperking zelf aan kan vragen. Eventueel in overleg met de werkgever. Denk bijvoorbeeld om vervoersvoorzieningen, zoals een vergoeding voor een aangepaste auto of taxikosten. 'Als iemand met gebaren communiceert, kan UWV voor een tolk zorgen. Als iemand slecht ziet, voor een vergoeding van speciale vergrotingssoftware of een speciale bril. Deze voorzieningen moet een werknemer zelf bij UWV aanvragen. We noemen dit ook wel 'meeneembare’ voorzieningen, omdat ze veelal 'meegenomen’ kunnen worden naar een nieuwe baan of school. ' 

Jobcoach meest aangevraagde voorziening

'De voorziening die we het meest inzetten,’ vertelt Ellen, ‘is de jobcoach. Dat is iemand die de werknemer ondersteunt om zijn werk te kunnen doen en die ook klankbord is voor de werkgever. Dit kan een manier zijn om iemand die meer begeleiding nodig heeft toch aan te kunnen nemen.’ De werknemer vraagt deze voorziening aan, maar daar kun je als werkgever uiteraard in helpen. Een jobcoach kan meegaan bij een moeilijk gesprek en meedenken als iemand tegen problemen aanloopt. En wanneer een werknemer uitvalt door bijvoorbeeld een burnout of ADD, kan met ondersteuning van een jobcoach langdurige uitval of zelfs noodgedwongen ontslag voorkomen worden, een situatie waar iedereen baat bij heeft. ‘Uren die een interne collega aan die begeleiding besteedt, kan UWV onder bepaalde voorwaarden vergoeden. Dat noemen we dan interne jobcoaching, en dat is een voorziening die de werkgever aanvraagt.’ 

Loondispensatie

'Loondispensatie is specifiek bedoeld voor werknemers met een Wajong-uitkering. Bij loondispensatie betaalt de werkgever tijdelijk minder aan een werknemer met een Wajong-uitkering die minder werk aankan dan andere werknemers. De duur van de dispensatie verschilt per situatie. Via periodieke controle wordt vastgesteld of de loondispensatie nog noodzakelijk is.' 

Digitale aanvraag en beslissing binnen acht weken 

Sinds dit jaar kan een werkgever een aanvraag voor een vergoeding ook digitaal indienen op uwv.nl. ‘Dit is een enorme verbetering op de papieren aanvraagmethode. Een werkgever met meerdere aanvragen kan die op het portaal ook in één oogopslag zien.'  Nadat een aanvraag is gedaan, brengt een arbeidsdeskundige een bezoek aan het bedrijf en bekijkt wat er mogelijk en nodig is. Binnen maximaal acht weken neemt UWV een beslissing over het recht op de voorziening. In sommige gevallen, afhankelijk van de complexiteit van de aanpassing, kan het langer duren. 

Technologie voor inclusie 

‘Een fantastische aanwinst voor het aanbod aan voorzieningen komt vanuit de inspanningen vanuit de Coalitie voor Technologie en Inclusie’, vervolgt Ellen ‘Dat begon als een challenge en jaarlijkse pilots werden gefinancierd door subsidies vanuit UWV. Nu wordt er structureel geld vrijgemaakt om blijvend te kunnen blijven innoveren en testen. Ik ben heel blij dat de politiek en bedrijfsleven ziet dat hier geld voor nodig is en dat deze ontwikkelingen heel belangrijk zijn.'  

Twee recente innovaties vanuit deze pilots, Whispp en Speaksee, zijn sinds kort als voorziening inzetbaar via UWV. Deze technologieën ondersteunen mensen met stem- en spraakproblemen en maken digitale gesprekken toegankelijker. ‘Het laat zien dat er heel veel mogelijk is als we ruimte bieden aan innovatie. Deze nieuwe technologieën verbreden de poule aan arbeidspotentieel voor werkgevers nog verder, omdat er steeds meer drempels worden weggenomen voor mensen met een beperking. En dus ook voor werkgevers om mensen aan te nemen of aan het werk te houden.’ 

Voorzieningen inzetten bij werving, behoud en preventie 

‘Ik hoorde het voorbeeld van een boekhoudkantoor dat een boekhouder zocht. Uit alle kandidaten bleek de dove Ling de beste match: dankzij een tolk, aangepaste apparatuur en goede afspraken is haar beperking geen belemmering.’ Ook kan een goede en betrouwbare kracht kan door een ongelukkig ongeval of door ziekte opeens hulp nodig hebben om het werk te blijven doen, zoals het voorbeeld van de kraanmachinist die ondanks het vreselijke verlies van zijn been wél in functie kon blijven dankzij een volledig aangepaste rupskraan. Bovendien kan in sommige gevallen dankzij tijdige ondersteuning langdurig verzuim worden voorkomen. 

Neem contact op met WSP

Voor informatie over en het aanvragen van voorzieningen en vergoedingen kunnen werkgevers ook contact opnemen met een Werkgeversservicepunt (WSP) in hun regio. ‘De adviseurs bij het WSP denken met werkgevers mee. Zo was ik laatst bij het Universitair Medisch Centrum Groningen waar men oplossingen voor de werkdruk van het verplegend personeel zocht. Ook hier heeft een voorziening uiteindelijk het verschil gemaakt. Samen met een arbeidsdeskundige is het werk anders ingedeeld zodat er nieuwe banen vrijkwamen. En die konden ingevuld worden door mensen met een Wajonguitkering dankzij de inzet van de jobcoachvoorziening. Zo werken er nu twaalf Wajongers voor de logistiek van de medische hulpmiddelen. Naar volle tevredenheid.’