Zo verlaag je de werkdruk in de zorg: 4 tips voor werkgevers
Bijna de helft van de zorgmedewerkers worstelt met hoge werkdruk. Dit leidt tot uitputting, verzuim en verminderde zorgkwaliteit. Hoe herken je als werkgever signalen van te hoge werkdruk? En nog belangrijker: hoe draag je bij aan het verminderen ervan? Irene van der Fels, onderzoeker bij stichting IZZ, deelt waardevolle tips.
Irene in het kort
Naam: Irene van der Fels
Huidige functie: Onderzoeker Gezond werken in de zorg bij stichting IZZ
Werkdruk in de zorg kent verschillende vormen en is een samenspel van werkgerelateerde en persoonlijke factoren. Volgens Irene zijn er vier hoofdvormen van werkdruk: kwantitatieve, emotionele, fysieke en cognitieve werkdruk. Uit recent onderzoek van stichting IZZ blijkt dat 46% van de zorgmedewerkers een hoge kwantitatieve werkdruk ervaart.
Dit betekent dat ze structureel te veel werk hebben voor de beschikbare tijd. Daarnaast ervaart 37% emotioneel zwaar werk en vindt 25% het werk lichamelijk zwaar. Cognitieve werkdruk gaat over denkwerk, zoals moeilijke beslissingen nemen. Irene: ‘87% van de medewerkers ervaart cognitieve werkdruk, maar dit hoeft niet per se slecht te zijn. Het kan juist zorgen voor uitdaging, wat goed is voor het welzijn en de motivatie.’
Irene in het kort
Naam: Irene van der Fels
Huidige functie: Onderzoeker Gezond werken in de zorg bij stichting IZZ
‘Medewerkers zijn zo bevlogen dat ze de zorg draaiende willen houden. Dit kan ten koste gaan van hun eigen welzijn’
Factoren achter werkdruk
Verschillende factoren dragen bij een aan een (te) hoge werkdruk in de zorg. Een voorbeeld hiervan is personeelstekort. Irene legt uit: ‘Zorgmedewerkers hebben een sterke intrinsieke motivatie om mensen te helpen. Dit zorgt ervoor dat ze van nature een hoge mate van verantwoordelijkheid voelen voor hun werk. Door personeelstekorten komt er nog meer druk op hun schouders. Medewerkers zijn vaak zo betrokken dat ze, ongeacht de omstandigheden, de zorg draaiende willen houden voor patiënten en cliënten. Dit kan ten koste gaan van hun eigen welzijn.’
Andere factoren die de werkdruk verhogen zijn de toenemende complexiteit van de zorg en de focus op cijfers en productiviteit. ‘Leidinggevenden sturen vaak op cijfers. Zorgmedewerkers krijgen dan vooral feedback op hun productiviteit, terwijl ze het liever over de kwaliteit van zorg hebben. Daarnaast krijgen startende medewerkers vaak onvoldoende begeleiding, wat de werkdruk voor hen extra verhoogt’, vertelt Irene.
Impact op medewerkers en zorg
Langdurige hoge werkdruk kan leiden tot een negatieve spiraal in teams, met verminderend werkplezier en toenemend ziekteverzuim tot gevolg. Gelukkig toont onderzoek effectieve manieren om dit tegen te gaan. Irene benadrukt: ‘Aandacht voor de gezondheid en veiligheid van medewerkers, een veilig leerklimaat en empowering leiderschap, waarbij leidinggevenden medewerkers ondersteunen, versterken en in staat stellen om hun werk goed te doen, dragen bij aan meer werkplezier.’
Door samen de oorzaken van werkdruk te onderzoeken zijn er volgens Irene echt positieve veranderingen mogelijk. Het is belangrijk om medewerkers te betrekken en hen de ruimte en regie te geven om zelf met oplossingen aan de slag te gaan. ‘Als medewerkers meer betrokken worden bij het aanpakken van werkdruk, ervaren ze meer werkplezier en zijn ze minder snel uitgeput. Dit zorgt ervoor dat ze met meer energie en plezier kunnen werken, wat uiteindelijk weer leidt tot betere zorg voor patiënten en cliënten.’
Het herkennen van factoren is cruciaal bij het aanpakken van werkdruk
4 tips om de werkdruk te verlichten
Werkgevers spelen een belangrijke rol bij het verminderen van werkdruk in de zorg. Irene wijst op het belang van vroege signalering: ‘Hoe eerder je signalen van hoge werkdruk oppikt en bespreekbaar maakt, hoe beter.’ Ze deelt 4 belangrijke tips voor werkgevers:
- Creëer een open communicatiecultuur Irene benadrukt het belang van een werkomgeving waarin medewerkers zich vrij voelen om over werkdruk te praten. ‘Het is belangrijk dat medewerkers zich kunnen en mogen uitspreken,’ zegt ze. ‘De aandacht voor hun verhaal maakt al veel verschil, zelfs als niet alles direct oplosbaar is.’
- Versterk empowered leiderschap ‘Met empowering leiderschap versterk en ondersteun je medewerkers. Vraag dus wat het team nodig heeft en hoe ze zelf werkplezier kunnen behouden. Door medewerkers de ruimte te geven om mee te denken en beslissingen te nemen, creëer je meer betrokkenheid en kan de werkdruk verminderen’, vertelt Irene. Maar om dit te doen slagen is het als werkgever essentieel om in verbinding met het team te blijven, benadrukt Irene: ‘Leidinggevenden moeten zichtbaar en benaderbaar zijn. Zo kunnen ze medewerkers effectief ondersteunen.’
- Focus op energiegevers Investeer in positieve aspecten die energie geven, zoals goede samenwerking, meer autonomie en waardering voor medewerkers. Irene: ‘Als werknemers in hun kracht worden gezet, vermindert de werkdruk en groeit het werkplezier. Dit draagt bij aan het welzijn en de bevlogenheid van je team, zelfs in drukke periodes.’
- Heroverweeg het aantal medewerkers per leidinggevende ‘Leidinggevenden hebben soms wel 50-80 medewerkers onder zich. Is dat realistisch?’, vraagt Irene. Een kleiner aantal medewerkers per leidinggevende kan leiden tot betere ondersteuning en begeleiding. Dit geeft leidinggevenden meer ruimte om aandacht te besteden aan individuele behoeften en werkdruk.’
Een hoge werkdruk? Dit is mogelijk te verlagen door het werk anders in te richten
4 tips om de werkdruk te verlichten
Werkgevers spelen een belangrijke rol bij het verminderen van werkdruk in de zorg. Irene wijst op het belang van vroege signalering: ‘Hoe eerder je signalen van hoge werkdruk oppikt en bespreekbaar maakt, hoe beter.’ Ze deelt 4 belangrijke tips voor werkgevers:
- Creëer een open communicatiecultuur Irene benadrukt het belang van een werkomgeving waarin medewerkers zich vrij voelen om over werkdruk te praten. ‘Het is belangrijk dat medewerkers zich kunnen en mogen uitspreken,’ zegt ze. ‘De aandacht voor hun verhaal maakt al veel verschil, zelfs als niet alles direct oplosbaar is.’
- Versterk empowered leiderschap ‘Met empowering leiderschap versterk en ondersteun je medewerkers. Vraag dus wat het team nodig heeft en hoe ze zelf werkplezier kunnen behouden. Door medewerkers de ruimte te geven om mee te denken en beslissingen te nemen, creëer je meer betrokkenheid en kan de werkdruk verminderen’, vertelt Irene. Maar om dit te doen slagen is het als werkgever essentieel om in verbinding met het team te blijven, benadrukt Irene: ‘Leidinggevenden moeten zichtbaar en benaderbaar zijn. Zo kunnen ze medewerkers effectief ondersteunen.’
- Focus op energiegevers Investeer in positieve aspecten die energie geven, zoals goede samenwerking, meer autonomie en waardering voor medewerkers. Irene: ‘Als werknemers in hun kracht worden gezet, vermindert de werkdruk en groeit het werkplezier. Dit draagt bij aan het welzijn en de bevlogenheid van je team, zelfs in drukke periodes.’
- Heroverweeg het aantal medewerkers per leidinggevende ‘Leidinggevenden hebben soms wel 50-80 medewerkers onder zich. Is dat realistisch?’, vraagt Irene. Een kleiner aantal medewerkers per leidinggevende kan leiden tot betere ondersteuning en begeleiding. Dit geeft leidinggevenden meer ruimte om aandacht te besteden aan individuele behoeften en werkdruk.’
Raadpleeg voor de laatste informatie rondom wet- en regelgeving altijd www.uwv.nl
