Een instaptrede van de trein wordt een kantoorstoel, oude treinplafonds en wandjes vormen samen een nieuwe stiltewerkplek. Bij OPNIEUW! in het Friese plaatsje Buitenpost wordt kantoormeubilair vervaardigd uit gebruikte materialen. Als sociale onderneming zet OPNIEUW! hier mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt voor in. Die noemen ze liever ‘unieke talenten’. Algemeen directeur Kees Noordmans: ‘Mensen kunnen vaak veel meer dan je denkt’.
Hoe kun je ondernemerschap inzetten ten dienste van andere mensen? Dat was de basisgedachte waarmee OPNIEUW!-oprichter en circulair ondernemer Douwe Jan Boersma in 2017 een nieuw bedrijf opzette. De werelden van het ‘normale’ werken en van de sociale werkplaats moesten versmelten. ‘Douwe Jan wilde iets teruggeven aan de wereld’, vertelt algemeen directeur Kees Noordmans. ‘Dat vertaalde zich in de focus op ecologische winst en het sociale uitgangspunt van OPNIEUW!. Ik ben samen met hem en mijn collega’s die reis begonnen.’
Proefplaatsing helpt in de oriëntatiefase voor beide partijen
‘Het personeelsbestand bestaat voor zo’n veertig procent uit mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt die we zelf hebben opgeleid’, vertelt Kees. Het kan gaan om mensen met een Wajong- of WIA-uitkering, maar ook een zeventiger die nog af en toe aan de slag wil mag aankloppen. Al met al zitten we rond de 50 medewerkers.’
Kandidaten worden doorgaans aangedragen door UWV, gemeenten of een regionale maatschappelijke organisatie. Noordmans: ‘Meestal komt er eerst een proefplaatsing van drie maanden. Dan kijken we: is het een match?’ Tijdens een proefplaatsing wordt op twee momenten geëvalueerd met de kandidaat. ‘Open gesprekken waarin we vragen, voel je je hier thuis? Is dit wat je wilt? We hebben veel succesverhalen, maar af en toe matcht het niet. Dan houdt het helaas op, maar al deze ervaring opdoen is ook al een mooi resultaat.’
Hulp van UWV zoals een Bedrijfsadvies Inclusieve Arbeidsorganisatie
OPNIEUW! werkt nauw samen met UWV. ‘Het was even zoeken, maar nu we weten waar of bij wie we moeten zijn is de telefoon zo gepakt. Zo hebben ze een inclusieve bedrijfsanalyse bij ons uitgevoerd om te adviseren hoe we een werkproces nóg beter in kunnen richten en teamleiders kregen leiderschapstrainingen. We denken nu na over het aannemen van een eigen jobcoach. Ook als we flink groeien willen we genoeg aandacht kunnen geven aan iedereen. UWV denkt over zulke dingen ook mee.’
'We hebben een vaste kern, een flexibele schil én een zogeheten 'sociale boog''
Spanningsveld tussen sociaal en commercieel ondernemen
De combinatie sociaal én commercieel bedrijf levert soms een spanningsveld op, beaamt Noordmans. De bedrijfsstructuur werkt daarin als een soort vangnet. ‘We hebben een vaste kern van medewerkers. Daaromheen hebben we de sociale boog van mensen met afstand tot de arbeidsmarkt en dan is er een flexibele schil. Teamleiders en de directie houden de druk weg bij de sociale boog zodat deze medewerkers niet in de stress schieten als iets morgen af moet zijn. We kunnen bovendien de flexibele schil opschalen: vakantiewerkers, studenten, flexers. Zo vangen we pieken op.’
Werken met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt
Noordmans raadt andere bedrijven zeker aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een kans te geven. ‘Het geeft veel voldoening. Onze medewerkers werken keihard omdat wij ze een kans geven. En ze kunnen vaak veel meer dan we in eerste instantie verwachten. Je moet er wel energie en tijd in willen investeren. Het heeft zeker toegevoegde waarde voor een bedrijf, op menselijk niveau. Onze medewerker Amin zegt, ‘ik ben hier een nieuw persoon geworden’. Dit bedrijf is echt zijn huis. We zien onze medewerkers groeien en hun gevoel voor eigenwaarde terugkrijgen doordat ze weer meedoen in de maatschappij. Prachtig om te zien.’
‘Ik kom uit Eritrea en woon al 33 jaar in Nederland. Ik werk hier al sinds het bedrijf is opgericht. Mijn leven is daar eigenlijk ook opnieuw begonnen. Daarvoor deed ik simpel werk, in het magazijn. Mijn werk hier is heel anders. Ik heb het bedrijf zien groeien en ik ben meegegroeid. Ik ben nu expert in het herstellen van stoelen, ik heb geleerd hoe alle apparaten werken.'
'Dit is geweldige baan; ik ga hier nooit meer weg! Ik ga altijd met plezier naar mijn werk, ik heb een lieve vrouw en mijn kinderen doen het op school hartstikke goed. Ja, ik ben een gelukkig mens.’
Erol: ‘Dit is mijn eerste baan in Nederland. Ik kom uit Turkije en de liefde heeft mij naar Nederland gebracht. Het werk dat ik hier doe is helemaal nieuw voor mij; alles wat ik hier doe, heb ik hier geleerd. Ik werk in de stoffeerderij, soms bij de houtbewerking. '
Erol: 'Stofferen doe ik het liefst. Het is leuk om met stoffen te werken en meubels weer mooi te maken, of nieuwe meubels te maken van bijvoorbeeld oude stukken pvc-buis. Ik heb hier fijne collega’s van wie ik van alles heb geleerd.'
Het personeelsbestand bestaat voor veertig procent uit mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. die worden ter plekke opgeleid. Het kan gaan om mensen met een Wajong- of WIA-uitkering, maar ook een zeventiger die nog af en toe aan de slag wil, mag aankloppen.
'Ik zat al een tijd thuis en heb OPNIEUW! gevonden via LinkedIn. Vorig jaar heb ik een open sollicitatie geschreven en daarna kon ik aan de slag als productiemedewerker. Sinds januari ben ik teamleider stoelenproductie en -reiniging en teamleider magazijn. Het is allemaal best snel gegaan. Dat komt zowel door de mensen bij OPNIEUW! en mijn ervaring in de branche. Het mooie van OPNIEUW! is dat we met duurzaamheid bezig zijn. Ik zit hier helemaal op mijn plek!’
'Onze kernwaarden zijn positiviteit, communicatie en vertrouwen. Zo’n cultuur creëer je samen’
Meer weten?
Met een bedrijfsanalyse, ofwel Bedrijfsadvies Inclusieve Arbeidsorganisatie (BIA), onderzoekt UWV of het anders organiseren van werk een oplossing is voor vraagstukken binnen een bedrijf, zoals personeelstekort.
Raadpleeg voor de laatste informatie rondom wet- en regelgeving altijd www.uwv.nl
