Een kankerdiagnose. Jaarlijks overkomt het duizenden Nederlanders. Wat kan je als werkgever doen als je werknemer een kankerdiagnose krijgt? Of na behandeling weer terugkeert op het werk? Re-turn is een bureau dat gespecialiseerd is in het begeleiden van werknemers en werkgevers bij re-integratie na kanker. Eigenaresse Ragna van Hummel vertelt waarom re-integratie na kanker aparte aandacht nodig heeft en wat werkgevers kunnen doen om hun werknemer zo goed mogelijk te ondersteunen in deze situatie.
Wat heeft je ertoe geleid om Re-turn op te richten?
‘Dat komt voort uit mijn persoonlijke ervaring. 17 Jaar geleden vond ik een knobbel in mijn borst. Ik was op dat moment hoogzwanger. Het bleek borstkanker. Om de behandeling te kunnen starten, moest ik ook eerder bevallen. Vier dagen na de bevalling begon ik met chemo. Een hele complexe tijd.
Uiteindelijk ben ik er anderhalf jaar uit geweest, voor ik weer aan het werk ging. Het re-integreren verliep grillig. Dat kwam door de gevolgen van de chemotherapie. De ene week ging het beter, de andere week was ik uitgeput. En noch ik, noch mijn werkgever wisten waar we goed aan deden, dus ik bleef zitten met vragen waar ik niet uit kwam. Hoe zoek ik op een gezonde manier mijn grenzen op? Maar ook vragen als: wat vertel ik aan collega’s of klanten over mijn ziekte en wat ik heb meegemaakt?
Uiteindelijk belandde ik tijdelijk in een WIA uitkering. Via UWV kreeg ik een baan bij een re-integratiebureau. Daar kon ik de vergelijking zien tussen re-integreren na kanker en andere re-integratietrajecten, maar ook de verschillen. Ik ging daar verder onderzoek naar doen, want mijn ervaring is niet perse dezelfde als die van een ander die re-integreert na kanker. Op basis daarvan ontwikkelde ik het programma Werkkracht bij Kanker. Dat wilde ik graag als dienst aanbieden aan mensen. Zo is Re-turn ontstaan.’
Waarin is kanker anders dan andere ziektetrajecten?
‘Bij veel ziekten maakt de behandeling je beter, maar bij kanker maakt de behandeling je ziek. Vaak zorgt dat ervoor dat het re-integreren heel grillig verloopt. Daarnaast is een kankerdiagnose een confrontatie met leven en dood. Daardoor wordt je tijdspanne heel anders; durf je minder ver vooruit te kijken. Als de gesprekken op werk gaan over de planning voor de zomervakantie, kan dat lastig zijn voor iemand met kanker. ‘Misschien ben ik er dan niet meer,’ denk je dan.
Zowel degene die re-integreert als de werkgever die dat begeleidt, loopt tegen vragen aan die in een regulier re-integratietraject niet aan de orde komen. Door tijdig goede begeleiding te zoeken bij zo’n re-integratietraject kan een hoop leed voorkomen worden.’
Hoe belangrijk is de rol van de werkgever in zo’n situatie?
‘Cruciaal. Zonder goed contact, goede begeleiding van de leidinggevende is het onmogelijk om goed te re-integreren. Onderzoek laat ook zien dat een wisseling van leidinggevende tijdens het proces een negatieve impact heeft op het re-integratietraject.
Natuurlijk verschilt de rol van de werkgever per ziektefase. Als iemand niet aan het werk is, omdat die midden in een behandeltraject zit, is de rol van de werkgever minder groot. Maar ook dan is het belangrijk dat je als werkgever de werknemer niet helemaal loslaat. Door regelmatig contact te hebben, houd je de drempel om terug te keren naar werk laag.
De Wet verbetering poortwachter biedt handvatten voor wat je als werkgever moet doen om een zieke werknemer te begeleiden. Maar er zit nog aardig wat ruimte tussen wat er op papier staat en hoe je dat in de praktijk brengt. En daarmee kan je een groot verschil maken in hoe iemands re-integratie verloopt.’
Ragna’s tips voor werkgevers
Laat de werknemer niet los. Werkgevers bieden in deze situatie de werknemer vaak alle ruimte. Dat kan soms ook voelen als in de steek gelaten worden. Je bent nog steeds werkgever en werknemer, dus blijf iemand behandelen als een volwaardige medewerker en blijf in contact. Bespreek geregeld wat de rol van werk is in deze fase.
Overleg met de persoon in kwestie wat hij of zijn fijn vindt als het gaat om contact met collega’s. En geef de andere teamleden handvatten hoe ze omgaan met hun collega, die na een kankerdiagnose of behandeling weer op het werk komt. De ene persoon vindt het fijn om er alles over te vertellen, maar een ander vindt het juist prettig om op werk juist afleiding te hebben.
Laat de medewerker in de lead en vraag: wat zou jij fijn vinden in onze communicatie? Hoe vaak wil je even bellen? Heb je hulp nodig bij het bepalen wat je fijn vindt in de communicatie? Sommige mensen kunnen goed aangeven wat ze nodig hebben, maar voor veel mensen is het lastig om te articuleren.
Lees meer over kanker en werk
Re-turn is een van de initiators van de Nationale Dag voor Kanker en Werk (15 maart); een dag waarop er aandacht wordt gevraagd voor de impact van een kankerdiagnose en wat werknemers en werkgevers kunnen doen om na kanker de teruggang naar werk zo goed mogelijk te laten verlopen. Kijk voor meer informatie op Nationale Kanker en Werk Dag.
Raadpleeg voor de laatste informatie rondom wet- en regelgeving altijd www.uwv.nl
