De energietransitie heeft als doel: Nederland klimaatneutraal in 2050. Om dat te realiseren zijn veel vakmensen nodig. Maar personeelstekorten remmen de energietransitie. Over deze uitdaging buigt de Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie (NVDE) zich. Voorzitter Olof van der Gaag ziet drie mogelijke oplossingen, waarin opleiders, werkgevers, en overheden allemaal een rol te spelen hebben.
Enkele jaren geleden remden de lage prijzen van fossiele energie en het gebrek aan subsidies het tempo, nu is dat het tekort aan arbeidskrachten. Van der Gaag: ‘Om de transitie uit te voeren zijn heel veel mensen nodig. Grosso modo zorgt duurzame energie voor meer werkgelegenheid dan fossiele. Voor elke baan die in de fossiele energiewereld verdwijnt, komen er zeven banen in de duurzame energiesector terug.’
Vorig jaar liet de NVDE onderzoek doen naar de vraag hoeveel extra werknemers er nodig zijn om de klimaatdoelen te halen: tussen de 23.000 en 28.000. Tegenover die stijgende vraag staat een krimp van het aantal mbo’ers techniek met 24.000. ‘Het ingewikkelde is dat er – mede door de vergrijzing – sowieso al een tekort aan technisch geschoold personeel is. De energietransitie komt er bovenop. Het tekort is een groot issue dat je niet oplost met een paar kleine maatregelen.’ Wat zijn dan wel duurzame oplossingen voor het tekort aan technisch geschoold personeel?
1. Opleiders, maak technische opleidingen aantrekkelijker voor jongeren
Een van de oplossingen die de NVDE aandraagt, is investeren in (de kwaliteit van) technisch onderwijs. ‘Mensen die interesse voor zo’n opleiding hebben, houden van techniek en gadgets. Dus moeten ze met state-of-the-art spullen kunnen werken. Universiteiten hebben die en daar is het wél gelukt om de instroom voor techniek te vergroten. We denken dat dit komt doordat bedrijven als Apple en Tesla techniek sexy en cool hebben gemaakt. Dat moet je op mbo-opleidingen ook zien te bereiken.’ Naast investeren in kwaliteit is een financiële stimulans nodig, vindt de NVDE. ‘Schaf het studiegeld af voor jongeren die hierin interesse hebben’, zegt Van der Gaag, ‘en geef meisjes een bonus als ze een technische mbo-opleiding willen volgen. Daarmee vergroot je de pool aan potentiele studenten.’
‘Voor elke baan die in de fossiele energiewereld verdwijnt, komen er 7 banen in de duurzame energiesector terug’
2. Werkgevers, maak werken in de energiesector laagdrempeliger voor nieuw personeel
Van der Gaag: ‘De klassieke functie in onze sector is nu: een fulltimebaan voor iemand die het volledige werkpakket beheerst. Het is goed om aangepast werk aan de in- en uitstroomkant te creëren. Dus: iemand aannemen die slechts een deel van dat werkpakket beheerst en de rest aanleren via learning-on-the-job bijvoorbeeld. En aan de uitstroomkant: het met maatwerk mogelijk maken dat oudere werknemers later met pensioen gaan, bijvoorbeeld door ze een rol te geven in de begeleiding van nieuwe collega’s. Zo is de cirkel rond.’
3. Overheid, zorg dat het onbenut arbeidspotentieel op een laagdrempelige manier ingezet kan worden om tekorten tegen te gaan
Van der Gaag: ‘Wat de overheid vooral moet doen is: bedrijven ontzorgen. Het is niet mijn deskundigheid, maar als ik hoor dat er zo’n 1,5 miljoen mensen thuiszitten met een uitkering terwijl wij – en ook andere sectoren – zulke grote tekorten hebben, dan denk ik: hoe kunnen we gebruikmaken van dat grote onbenutte potentieel? Ik fantaseer er wel eens over dat gemeenten mensen met een uitkering in contract nemen en zo een pool vormen die risicovrij kan worden ingezet voor werkgevers in onze sector.’
Ook vakmensen nodig?
Lees hoe Jan Remmers, eigenaar van zonnepaneleninstallatiebedrijf Energie Remmers, nieuwe werknemers vond via een leerwerktraject.
Raadpleeg voor de laatste informatie rondom wet- en regelgeving altijd www.uwv.nl
