Iris is doof en zet zich in voor een inclusieve samenleving

Van afwijzing naar zelfacceptatie

Iris is al haar hele leven doof. Desondanks weet ze haar studie Sociaal Pedagogische Hulpverlening in 4 jaar af te ronden. Vol goede moed gaat Iris op zoek naar een baan, maar dat blijkt lastig. ‘Ik werd keer op keer door werkgevers afgewezen vanwege mijn doofheid. Uiteindelijk vond ik een baan in de kinderopvang. Maar de communicatie met de kinderen was heel lastig omdat ik ze niet kon verstaan.’

Na een moeilijke tijd kreeg Iris een burn-out. In 2003 besloot ze de opleiding voor docent Nederlandse Gebarentaal te gaan doen. Dit veranderde haar leven: ‘Ik begon mezelf eindelijk te accepteren en vond mijn eigen identiteit. Ik ontdekte wie ik echt ben en leerde mezelf te zijn.’

‘Ik leefde altijd als iemand die kon horen, maar ik hoorde niets. Tijdens mijn opleiding vond ik eindelijk mijn eigen identiteit.’

Ondersteuning met goede voorzieningen

‘Omdat ik nu gebarentaal kan, is de samenleving voor mij toegankelijker geworden. Vroeger op feestjes ging ik bijvoorbeeld altijd afwassen, omdat ik toch niemand kon verstaan. Door de zogeheten tolkvoorziening neem ik nu regelmatig een gebarentolk mee, en kan ik wel alles volgen. Mijn huidige werkplek vond ik via C-Talents, een detacheringsbureau voor doven en blinden. Via de banenafspraak zocht de Provincie Gelderland een managementassistent en ze zagen in mij een goede match. Later groeide ik door naar mijn huidige rol als beleidsadviseur.'

Sinds kort gebruikt Iris ook de Speaksee, een microfoonkit met een app voor live en online gesprekken. ‘Dankzij deze technologie kan ik op mijn werk bij spontane gesprekken toch even snel afstemmen of overleggen met een collega. Dat is fijn als ik geen tolk bij me heb. Ook is het een fijn hulpmiddel voor collega’s. Door de Speaksee is het voor mijn collega’s drempelverlagend om contact met mij te maken als er geen gebarentolk aanwezig is.’

Samenwerken voor inclusie

Iris ziet steeds vaker hoe belangrijk een inclusieve werkplek is voor de hele samenleving. ‘Inclusie is belangrijk voor iedereen en niet alleen voor mensen met een beperking. Ik kan als doof persoon Nederlands spreken en me verstaanbaar maken, maar de meeste mensen kunnen geen gebarentaal en kunnen dus niet met mij communiceren. Wie is dan echt beperkt? We moeten verder kijken dan beperkingen en ons richten op mogelijkheden. De vraag is of mensen bereid zijn om hier moeite voor te doen.’

Iris zet zich actief in om bewustwording te creëren en deze situatie te verbeteren. Dit doet ze zowel als beleidsadviseur Inclusie bij de Provincie Gelderland als met haar eigen onderneming. ‘Bij de Provincie Gelderland ondersteun ik organisaties bij het ontwikkelen en uitvoeren van een inclusief en divers beleid. We doen dit door financiële steun te bieden en door kennis en netwerken te delen. Dit biedt mij de kans om bij te dragen aan een inclusievere samenleving. Als ervaringsdeskundige inspireer ik anderen en toon ik aan dat samenwerking met mensen met een beperking juist nieuwe en leuke perspectieven oplevert. Mijn werk is veel out-of-the-box denken en dat maakt het voor mij leuk en belangrijk.’ Haar belangrijkste tip voor werkgevers die zich willen inzetten voor een inclusiever beleid is: ‘praat met ervaringsdeskundigen. Het is belangrijk dat je niet alleen kijkt naar wat je denkt te weten over mensen met een beperking, maar dat je ook de echte ervaringen en behoeften van deze mensen begrijpt.’

'Voor mij zal het misschien niet meer opgaan, maar ik wil het voor de volgende generatie makkelijker maken om mee te doen in de samenleving'

De toekomst

Iris' reis naar betekenisvol werk was er een vol uitdagingen, groei en zelfacceptatie, maar ze geeft niet op. Haar ambitie is helder: ‘ik wil mensen bewust maken, mijn verhaal vertellen en op het podium staan.’ Met deze missie richt Iris zich niet alleen op haar eigen toekomst, maar ook op die van de volgende generatie. ‘Voor mij zal het misschien niet meer opgaan, maar ik wil het voor de volgende generatie makkelijker maken om mee te doen in de samenleving.’ Voor mensen in een vergelijkbare situatie heeft ze een belangrijk advies: ‘Wees direct en geef niet op, ook als je het misschien 100 keer moet herhalen. Dan zullen mensen je uiteindelijk herinneren en komen er kansen op je pad die je kunt grijpen.’