Pijnloos aan het werk met een exoskelet

Een beetje onwennig is het wel, zo’n apparaat om je lijf. Een exoskelet lijkt een beetje op het aantrekken van een jas. Maar je hebt er wel heel veel meer aan, dan aan een jas. Een exoskelet is een uitwendig skelet dat mensen kan helpen beter te bewegen. Ook kan het skelet ervoor zorgen dat het lichaam wordt ontlast tijdens het werk. Het exoskelet kan bijvoorbeeld worden gebruikt door mensen met rugklachten. Als je normaal gesproken voorover buigt, dan komt er veel spanning en druk op je onderrug. Met het exoskelet zorg je dat deze druk op je onderrug (en daardoor de pijn en overbelasting) minder wordt. Het skelet heeft beenpads die druk geven op je bovenbenen als je bukt. Hierdoor wordt je onderrug minder belast. Alles gaat een stuk makkelijker en lichter. Bukken, opstaan, tillen. Alsof je een krant oppakt, in plaats van een doos boeken. Voor mensen met rugklachten een verademing.

Pilot in ziekenhuis, groenvoorziening en logistiek

Werkzaak Rivierenland is een organisatie die mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt begeleidt. De organisatie helpt ze om werk te vinden én te houden. Stef Visser: ‘We kregen de kans om met het exoskelet een pilot te doen, gesubsidieerd door UWV. Het exoskelet is uitgeprobeerd op verschillende werkplekken, waaronder een ziekenhuis, een technologiebedrijf, groenvoorziening en een bedrijf in de logistieke sector. Van de vijftig mensen die waren voorgedragen, werden uiteindelijk zeven geselecteerd om te testen. Na zeven weken testen hadden we de eerste resultaten.’

Opvallende resultaat: Meer energie

Uit de pilot kwam onder meer naar voren dat sommige gebruikers het lastig vonden om in de ‘belangstelling’ te staan. Met een exoskelet val je op en iedereen kijkt. Niet alle deelnemers vonden dat even prettig. Wat ook werd opgemerkt is dat je meer werkruimte nodig hebt vanwege de breedte op de heupen van het skelet. Het gebruik van het skelet in het dagelijks werk vraagt ook om begeleiding. Dus er zal een jobcoach of een werkbegeleider specifiek moeten worden opgeleid.

Het exoskelet is verder niet handig in beroepen waarbij je veel moet lopen. ‘Dus in de spoelkeuken van een restaurant kan ie bijvoorbeeld prima, maar zodra je in de bediening werkt niet meer. En zo hebben we nog een aantal werkhoudingen onderzocht. Opvallend was dat het exoskelet een goed effect heeft op de energie. Een jonge moeder die normaal gesproken al om half acht naar bed gaat vanwege vermoeidheidsklachten, gaf aan dat ze na een dag werken met het exoskelet nog energie over had. Wij willen nu verder onderzoeken of het exoskelet toepasbaar is voor meerdere doelgroepen’, zegt Stef. Al met al merkten de gebruikers dat het werk minder zwaar werd. Conclusie: het skelet is echt een goede toevoeging bij lichamelijk werk.

Net zo normaal als een bril

Inmiddels is de pilot afgerond. Maar Stef en zijn team willen meer gaan ontdekken. ‘Mensen die bijvoorbeeld in de Wajong of de WIA zitten, lukt het soms met hard werken en begeleiding bij een werkgever aan het werk te gaan. Die zijn voor hun gevoel eindelijk verlost van het vooroordeel van iemand met een beperking. Maar als zij dan zo’n skelet moeten dragen, zijn ze opeens weer bijzonder.’

De pilot liet Stef inzien dat dit een drempel vormt. ‘Dat willen we voorkomen. We hopen dat we door het breed inzetten van het exoskelet het voor mensen normaal wordt. Bijvoorbeeld omdat een leidinggevende ook zo’n skelet draagt. Of doordat we de skeletten voor iedereen eenvoudig toegankelijk maken. Vergelijk het met een bril. Dat was ooit ook een uitvinding waarvan mensen zeiden: “Wat heb jij nou op je neus?” Maar tegenwoordig is het de normaalste zaak van de wereld en zelfs een mode-item.’