Anne: ‘Richten op wat ik wél kan, hielp mij enorm om door te gaan’
Anne (43) zit al jaren in de Wajong vanwege het 22Q11-syndroom, een genetische afwijking die voor verschillende uitdagingen zorgt. Ondanks tegenslagen blijft ze zoeken naar manieren om zich te ontwikkelen en haar talenten te gebruiken. Zo droomt ze ervan om ooit betaald te schrijven en illustreren. ‘Ik wil laten zien dat je in de Wajong niet stilstaat, maar juist kunt blijven groeien.’
22Q11 in het kort
Bij het 22Q11-syndroom ontbreekt een klein deel van chromosoom 22. Het syndroom heeft meer dan 197 kenmerken en uit zich hierdoor verschillend. Vaak hebben mensen met dit syndroom een vertraagde informatieverwerking, moeite met nieuwe situaties en zijn ze sneller moe. Ook leermoeilijkheden en uitdagingen in sociale interacties komen vaak voor. Omdat mensen met 22Q11 vaak goed kunnen praten, zien anderen hun uitdagingen niet altijd.
Worsteling op het werkveld
Werken met 22Q11 bleek voor Anne een te grote uitdaging. ‘Door het syndroom ben ik wat langzamer met inwerken en informatie verwerken, en is mijn energie snel op. Ook heb ik last van angsten en depressies. Mensen weten vaak niet goed hoe ze met me moeten omgaan. Ze overschatten mij omdat ik goed kan praten, maar onderschatten me door mijn beperking.’ Na haar administratie-opleiding probeerde Anne verschillende banen, maar zonder succes. ‘Ik ervaarde veel onbegrip. Collega’s begrepen niet waarom ik sommige taken langzamer deed of soms niet goed wist wat ik moest doen.’
Deze ervaringen waren moeilijk voor Anne. ‘Na 2 of 3 maanden was het vaak: “Anne, het gaat niet zo goed.’’ Dan volgde ontslag en zat ik weer thuis.’ In 2006 belandde ze in de Wajong. ‘Dat gaf rust, maar ik wilde niet opgeven.’ Ze bleef zoeken naar mogelijkheden en volgde zelfs een opleiding: Maatschappelijke Zorg. ‘Ik leerde hier veel en groeide van cliënt naar begeleider.’
Helaas liep Anne ook in de zorgsector tegen problemen aan. Ook bood haar werkgever niet wat ze nodig had om haar werk te kunnen doen. ‘Zo ging ik weer van begeleider naar cliënt. Dat was een klap in mijn gezicht. Ik besloot me te richten op wat ik wél kan, in plaats van wat niet lukt. Dat hielp mij enorm om door te gaan.’
'Met de juiste begeleiding, en zonder druk is het mijn droom om betaald te schrijven'
Zoektocht naar het juiste traject
Na haar ervaringen bij verschillende bedrijven en sociale werkplaatsen, wist Anne dat ze een ander soort begeleiding nodig had. Ze ging op zoek naar hulp die rekening hield met haar specifieke situatie. ‘Ik probeerde verschillende trajecten, maar vaak was er te veel druk of sloot het niet aan bij mijn behoeften. Ik vond het belangrijk om een traject te vinden dat bij me paste en ruimte gaf om te groeien.’
Zo'n traject vond Anne onlangs in een nieuw UWV-traject. ‘Het is een assessment-traject om mijn werkmogelijkheden te onderzoeken, zonder druk om direct een baan te vinden. Het traject bestaat uit verschillende stappen over meerdere maanden. Na een kennismakingsgesprek en een onderzoek, kijken we nu hoe ik mijn talenten kan inzetten. De begeleiding is stimulerend en er zit niet te veel druk op. Dat werkt voor mij beter. Deze aanpak geeft me tijd om dingen te verwerken en aan mezelf te werken. Eén van de volgende stappen is een bezoek aan een bedrijf.’
Schrijven als uitlaatklep
Anne ontdekte haar passie voor schrijven in 2012. ‘Mensen zeiden dat ik goed kon schrijven, en dat werd mijn inspiratie om een blog te starten’, vertelt Anne. Het schrijven werd een uitlaatklep en een manier om haar stem te laten horen.
Tegenwoordig schrijft Anne artikelen voor Joop, de opiniewebsite van televisieomroep BNNVARA. ‘Ik schrijf over verschillende onderwerpen, vaak gaat het over de Wajong en mijn persoonlijke ervaringen. Ik vind het fijn dat ik bij Joop/BNNVARA een podium krijg om te schrijven over de Wajong. Het helpt me om mijn gedachten en ervaringen helder te krijgen, voor anderen en voor mezelf. Ik hoop anderen bewuster te maken over hoe het is om in de Wajong te zitten, en dat niet alles vanzelf gaat als je een beperking hebt. Bovendien laat ik zo zien dat ik van waarde ben voor de samenleving, ondanks mijn beperkingen.’
22Q11 in het kort
Bij het 22Q11-syndroom ontbreekt een klein deel van chromosoom 22. Het syndroom heeft meer dan 197 kenmerken en uit zich hierdoor verschillend. Vaak hebben mensen met dit syndroom een vertraagde informatieverwerking, moeite met nieuwe situaties en zijn ze sneller moe. Ook leermoeilijkheden en uitdagingen in sociale interacties komen vaak voor. Omdat mensen met 22Q11 vaak goed kunnen praten, zien anderen hun uitdagingen niet altijd.
Benieuwd hoe anderen door blijven zetten ondanks hun beperking?
‘Iedereen heeft talenten. Zoek naar wat bij je past en geef niet op’
Dromen en groeien
‘Het zou geweldig zijn als ik ergens betaald kan schrijven of illustreren. Dat is mijn droom', zegt Anne. Ondanks de uitdagingen blijft ze positief en actief. Want naast het schrijven is Anne ook vrijwilliger bij een kinderboerderij. Het huidige UWV-traject helpt haar nieuwe mogelijkheden te ontdekken. ‘Ik weet nog niet precies waar het me brengt, maar ik blijf mezelf graag verder ontwikkelen’, vertelt ze.
Met haar verhaal wil Anne mensen bewuster maken over de Wajong én anderen in een soortgelijke situatie aanmoedigen: ‘Je zit niet voor de lol in de Wajong. En het betekent niet dat je stilstaat. Iedereen heeft talenten en mogelijkheden. Blijf zoeken naar wat bij je past en geef niet op. In de Wajong leer je juist om door te zetten. Kijk naar wat je wél kunt. En onthoud: geluk zit in jezelf, niet in wat je hebt of doet.’
Heb jij ook hulp nodig bij het vinden van een passende baan?
Raadpleeg voor de laatste informatie rondom wet- en regelgeving altijd www.uwv.nl