Onderhandelen met je werkgever: zo pak je het aan

Meer dan alleen geld 

Onderhandelen gaat over meer dan salaris alleen. ‘Veel mensen staren zich blind op hun salaris, maar vergeten dat er daarnaast nog zoveel andere arbeidsvoorwaarden zijn’, vertelt Bart. Denk aan het aantal werkuren per week, vakantiedagen, thuiswerkmogelijkheden, opleidingsbudget, reiskostenvergoeding of pensioenopbouw. ‘Pensioen wordt vaak vergeten omdat het complex is en ver weg voelt, maar het is wel gewoon geld. Je merkt het alleen niet direct.’

Ook reistijd is een onderschatte factor. ‘Je krijgt misschien tweehonderd euro meer salaris, maar als je acht uur meer reistijd per week hebt, is je uurloon eigenlijk lager.’ Bij onderhandelingen kun je dit meewegen. Als je een baan hebt waarbij dat mogelijk is, kan je bijvoorbeeld vragenof je een dag per week thuis mag werken, wat de reistijd compenseert.  

Waarom onderhandelen belangrijk is

Voor wie tevreden is met zijn werk en salaris, is onderhandelen misschien niet nodig. Maar zodra je meer ambities hebt – financieel of op andere gebieden – wordt het relevant. ‘Je moet eerst goed uitzoeken wat je wil, kijken wie jou dit kan geven, en er dan om vragen. Die ander kent jouw wensen misschien niet, en meestal krijg je het niet vanzelf’, legt Bart uit.

Toch vinden veel mensen onderhandelen eng. Dat komt doordat het confronterend aanvoelt. ‘We zijn bijna allemaal confrontatiemijdend. Er zit ook een risico aan: je verzoek kan afgewezen worden.’ Het helpt om te beseffen dat je uiteindelijk samen naar een oplossing zoekt. ‘Zie het niet als tegenover elkaar zitten, maar als naast elkaar zitten’, zegt Bart. ‘Jullie willen het samen eens worden. De werkgever heeft er ook belang bij dat jij je op je plek voelt.’ 

'Maak er niet één piekmoment van, maar juist een proces'

Het juiste moment kiezen

Een goed moment om iets te vragen is bijvoorbeeld na het behalen van een mooi resultaat. Of als er een contractverlenging aankomt. Dan kun je een paar maanden van tevoren vertellen wat je ambities zijn. ‘Vraag: wat moet ik doen om mijn doelen te bereiken? Wat is er nodig voor een promotie of salarisverhoging? Vervolgens handel je daarnaar en kun je erom vragen op het moment dat je die resultaten hebt behaald.’

Een veelgemaakte fout is wekenlang moed verzamelen en dan ineens je vraag op tafel gooien. ‘Dat is niet de juiste aanpak. Het wordt dan een piekmoment van spanning in plaats van een proces’, waarschuwt Bart.

Goede voorbereiding is het halve werk

Concrete voorbereiding maakt onderhandelen minder spannend. Schrijf uit waarom je meer wilt verdienen of andere arbeidsvoorwaarden wilt. Maar denk ook na over tegenargumenten die je werkgever zou kunnen hebben. ‘Ga letterlijk aan de andere kant van de tafel zitten en bedenk: waarom zou mijn werkgever dit niet willen geven? Dan kun je daar weer op anticiperen.’

Doe ook onderzoek naar wat een realistisch salaris is voor jouw functie. Kijk online naar vergelijkbare vacatures, praat met collega’s en andere mensen in je netwerk, of vraag het aan uitzendbureaus en recruiters. Let daarbij ook op de verschillen tussen branches. ‘Marketing in het bankwezen verdient bijvoorbeeld meer dan marketing voor reisbureaus. Staar je niet blind op één sector.’  

Essentieel is om je argumenten hardop te oefenen met een gesprekspartner. ‘Spreek het letterlijk uit: ‘Ik wil driehonderd euro meer verdienen.’ Hoe eng het ook is, door te oefenen wordt het minder spannend.’

'Een nee gekregen? Met doorvragen kom je erachter waar wél ruimte ligt'

Creatief meedenken loont

Bij een ‘nee’ is het belangrijk om door te vragen. ‘Je moet weten waaróm iemand nee zegt. Als je meteen van vijfhonderd euro naar vierhonderd gaat, doe je jezelf misschien tekort. Vraag eerst: waarom niet?’  

Door vragen te stellen ontdek je waar wél ruimte ligt. Misschien kan meer salaris niet, maar is een training wel mogelijk, of een betere lease-auto. ‘Blijf flexibel en creatief’, benadrukt Bart.

Vertrouwen in je eigen waarde

Vooral als je nog geen baan hebt, kun je je kwetsbaar voelen in een onderhandeling. Toch is dat niet altijd terecht. ‘Natuurlijk heb je een sterkere onderhandelingspositie als je al een baan hebt en elke dag talloze aanbiedingen krijgt via Linkedin. Maar dat wil niet zeggen dat je niets waard bent als je nu geen baan hebt. Je hebt altijd wat te bieden. Ook bij een sollicitatiegesprek geldt: realiseer je dat de werkgever jou heeft uitgenodigd. Ze hebben iemand nodig en zijn geïnteresseerd in jou. Het is niet eenzijdig.’

Laat zien wat je in huis hebt aan de hand van concrete voorbeelden en resultaten, adviseert Bart tenslotte. ‘Op die manier hoef je niet op te scheppen. Zeg niet ‘ik ben hier de beste in’, maar zeg iets als: ‘deze situatie heb ik op deze manier opgelost, en dat leverde dit op’. Zo sta je sterker in het gesprek. Als je je waarde laat zien, is je onderhandelingspositie steviger.’