6 vragen over werken met PTSS: in gesprek met UWV-arts Martijn

Martijn van der Star werkte ruim 10 jaar in de psychiatrie, waaronder in opnameklinieken en de kinder- en jeugdpsychiatrie. Hij was ook actief als ADHD-arts.

1. Welke uitdagingen kan ik ervaren tijdens het werken met PTSS?

‘Met PTSS kun je op het werk plotseling angstig worden of nare herinneringen krijgen. Dit kan gebeuren door dingen die je ziet, hoort of meemaakt. Hierdoor kan het moeilijk zijn om je te concentreren of goed te werken. Ook kun je het lastig vinden als er veel stress is of als er veel mensen om je heen zijn. Het is belangrijk om je bewust te zijn van deze uitdagingen. Als je weet wat lastig voor je is, kun je je beter voorbereiden. Je kunt dan bijvoorbeeld om hulp vragen, waardoor je je werk beter kunt doen.’

2. Hoe ga ik om met onverwachte triggers op het werk?

‘Triggers bij PTSS zijn dingen die je herinneren aan een traumatische ervaring. Het kunnen geluiden, beelden, geuren of situaties zijn die lijken op wat er gebeurde tijdens jouw trauma. Onverwachte triggers zijn niet te voorspellen, maar er zijn manieren om ermee om te gaan. Probeer te focussen op het hier en nu. Een effectieve techniek is het benoemen van voorwerpen in je omgeving. Kijk om je heen en noem in gedachten wat je ziet: 'bureau', 'computer', 'plant' of 'raam'. Dit helpt je om op te letten wat er nu om je heen is, in plaats van terug te denken aan het trauma.’

3. Moet ik mijn leidinggevende en collega's vertellen over mijn PTSS?

‘Of je over je PTSS vertelt op je werk, is een keuze die je zelf moet maken. Kies je ervoor om het wel te vertellen? Dan kan het je collega’s helpen om jou beter te begrijpen. Ze kunnen je dan bijvoorbeeld helpen met een rustige werkplek of flexibele werktijden. Maar niet iedereen begrijpt PTSS en soms stellen mensen vervelende vragen. Jij bepaalt uiteraard zelf wat je vertelt. Je hoeft geen details over je trauma te delen.’

4. Hoe kan ik mezelf voorbereiden op stressvolle werkdagen?

‘Je kunt je voorbereiden op stressvolle dagen. Maak een plan en deel grote taken op in kleine stapjes. Probeer rustig te worden met ademhalingsoefeningen. Neem vaker een korte pauze. Sommige dagen kunnen extra moeilijk zijn. Oud en nieuw is bijvoorbeeld vaak een lastige periode voor mensen met een oorlogstrauma. Dit komt door het vele vuurwerk met harde knallen. Je kunt dan misschien een paar dagen vrij nemen of op een rustigere plek werken.’

5. Welke behandelopties zijn er voor PTSS die kunnen helpen bij het werk?

'Er zijn verschillende goede behandelingen voor PTSS. Een belangrijke behandeling is psychotherapie. Bij psychotherapie praat je met een deskundige over je problemen. Dit helpt om beter met PTSS om te gaan. Er zijn veel verschillende soorten psychotherapie. De 2 bekende vormen die vaak helpen bij PTSS zijn EMDR en cognitieve gedragstherapie. Lees meer over psychotherapie op de website van MIND. Ook zijn er medicijnen, zoals antidepressiva, die helpen tegen angst en andere klachten. Vaak werkt een combinatie van therapie en medicijnen het beste. Praat met je huisarts of een psychiater over wat voor jou het beste is.'

6. Hoe kan ik mijn grenzen bewaken op het werk met PTSS?

'Het is belangrijk om je eigen grenzen te kennen. Probeer te begrijpen wat jouw triggers op je werk zijn. Als iets te zwaar voor je is, praat er dan over met je baas. Ga rustig te werk. Begin met kleine taken en doe langzaam steeds iets meer. Als je werk te stressvol blijft, dan kan het goed zijn om ander werk te zoeken waar je deze triggers niet hebt.'

Een laatste tip van Martijn: ‘PTSS kan je werk moeilijk maken, maar er zijn manieren om ermee om te gaan. Praat met je dokter over behandelingen die je kunnen helpen. Leer je triggers kennen en gebruik technieken om rustig te blijven. Neem kleine stapjes en wees geduldig met jezelf. Met de juiste aanpak kun jij je werk goed doen, ondanks je PTSS.’