Interview

3 knelpunten van de Wazo en hoe je er als werkgever mee omgaat

'Overleg op tijd hoe het verlof ingevuld gaat worden'

De Wet arbeid en zorg (Wazo) geeft ouders die een kind krijgen of net hebben gekregen de ruimte om naar een passende verdeling in zorgtaken te zoeken. Maar de verschillende regelingen, zoals het aanvullend geboorteverlof (WIEG) en het betaald ouderschapsverlof, zorgen soms voor verwarring bij ouders én werkgevers. Maureen Kuit is strategisch beleidsadviseur bij UWV en dossierhouder van de Wazo. Ze vertelt over de 3 belangrijke knelpunten van de verlofregelingen en hoe je je als werkgever kunt voorbereiden.

Wat is de Wet arbeid en zorg (Wazo)?

Krijgt jouw medewerker een kindje? Dan heeft die volgens de Wazo recht op verschillende soorten verlof. UWV is betrokken bij de regelingen waar je een uitkering voor aanvraagt. Het gaat dan bijvoorbeeld om zwangerschaps- en bevallingsverlof, adoptie- en pleegverlof, aanvullend geboorteverlof en betaald ouderschapsverlof. Onder de Wazo vallen dus alle verlofregelingen, ook al denken mensen vaak dat hier alleen zwangerschaps- en bevallingsverlof mee worden bedoeld.

Knelpunt 1: Door veel verschillende regelingen verdwijnt het overzicht

Er zijn de laatste paar jaar regelingen aan de Wazo toegevoegd, waardoor ouders meer mogelijkheden krijgen om met betaald verlof te gaan. Dat is ook direct waar de schoen wringt, vertelt Maureen. ‘Voor sommige werkgevers verdwijnt door de vele regelingen het overzicht. Dat komt vooral omdat de voorwaarden en aanvraagprocessen van elkaar verschillen. Zo vraag je het zwangerschaps- en bevallingsverlof en het adoptie- en pleegzorgverlof vooraf aan. Terwijl je het aanvullend geboorteverlof flexibel kan aanvragen; dat kan voor, tijdens of na het verlof van je werknemer. Het betaald ouderschapsverlof kun je dan weer alleen achteraf aanvragen als een deel van het verlof is opgenomen.’

Maureen vervolgt: ‘Werkgevers vinden het aanvullend geboorteverlof en het betaald ouderschapsverlof het meest ingewikkeld. Dat is ook logisch, want het zijn relatief nieuwe regelingen. In de Knelpuntenbrief 2024 kaarten we de complexiteit van het verlofstelsel aan en stellen we voor om de verlofregelingen meer gelijk te trekken. Tot die tijd is het belangrijk om jezelf goed voor te lichten, zelfs als dit nu niet speelt in je bedrijf. Zo kom je niet voor verrassingen te staan. Informatie over de verschillende regelingen vind je bijvoorbeeld op uwv.nl of rijksoverheid.nl. Of gebruik de WAZO-keuzehulp voor werkgevers. Daar zie je precies op welk verlof je werknemer recht heeft en wat je moet regelen.’

Wat is de Wet arbeid en zorg (Wazo)?

Krijgt jouw medewerker een kindje? Dan heeft die volgens de Wazo recht op verschillende soorten verlof. UWV is betrokken bij de regelingen waar je een uitkering voor aanvraagt. Het gaat dan bijvoorbeeld om zwangerschaps- en bevallingsverlof, adoptie- en pleegverlof, aanvullend geboorteverlof en betaald ouderschapsverlof. Onder de Wazo vallen dus alle verlofregelingen, ook al denken mensen vaak dat hier alleen zwangerschaps- en bevallingsverlof mee worden bedoeld.

Maureen in het kort

Naam: Maureen Kuit
Functie: Strategisch beleidsadviseur bij Strategie, Beleid en Kenniscentrum UWV
Specialisatie: Dossierhouder Wet arbeid en zorg (Wazo)

Knelpunt 2: Werkgevers moeten medewerkers langere tijd missen

Maureen: ‘Waar vroeger alleen de persoon die beviel van een kind zwangerschaps- en bevallingsverlof kon aanvragen, zijn er nu ook regelingen voor partners: het (aanvullend) geboorteverlof. Beide ouders kunnen betaald ouderschapsverlof aanvragen. Werkgevers vinden het lastig dat ze werknemers langere tijd moeten missen, zeker in kleine organisaties.

‘Om verrassingen te voorkomen, is het belangrijk om met elkaar in gesprek te gaan. Overleg op tijd met je werknemer hoe het verlof ingevuld gaat worden. Om welke periode gaat het, wat wordt de parttime-dag? Probeer samen uit te zoeken wat voor jullie het beste werkt. Als je hier open instapt, zul je zien dat er aan de kant van de werknemer ook ruimte en flexibiliteit ontstaat.’

 

Knelpunt 3: Ouders kunnen het inkomstenverlies van niet dragen

Een ander knelpunt geldt in de eerste instantie vooral voor ouders: sommigen kunnen het aanvullend geboorteverlof en betaald ouderschapsverlof niet opnemen, omdat zij het inkomstenverlies niet kunnen dragen. Maureen: ‘Dat gaat ten koste van een gelijkwaardige verdeling van zorgverantwoordelijkheden tussen partners en een goede werk-privébalans. Op lange termijn kan dat de werkgever ook beïnvloeden. Als een werknemer de balans namelijk niet goed op orde heeft, kan dat zorgen voor verminderd functioneren.’

Er zijn drie opties voor werkgevers in de uitbetaling aan hun medewerkers:

  • Je betaalt het loon volledig (100%) door tijdens het verlof. De uitkering (70% van het dagloon) ontvang je achteraf.
  • Je betaalt 70% van het dagloon door tijdens het verlof. De werknemer heeft dan wel te maken met inkomstenverlies, maar krijgt wel grotendeels doorbetaald tijdens de verlofperiode.
  • Je betaalt het loon niet door en betaalt pas na ontvangst van de uitkering van UWV. Je werknemer heeft dan geen inkomen tijdens het verlof, waardoor verlof opnemen een hogere drempel wordt.

 

Veel keuzes voor werkgevers: waar doe je goed aan?

De wereld van verlof bestaat niet alleen uit veel verschillende processen, je moet als werkgever ook lastige keuzes maken. Maureen: 'Wat voor jou het beste werkt of haalbaar is, hangt af van je situatie. Voor kleinere bedrijven kan het lastiger zijn om loon door te betalen dan voor grote bedrijven. Laat staan dat je de 30% inkomensverlies voor je werknemer compenseert. Verdiep je in de (financiële) mogelijkheden en bedenk waar jij als werkgever goed aan doet. Nemen jouw medewerkers verlof op, dan kan dat jou als werkgever op de lange termijn helpen: je krijgt er gezonde en tevreden medewerkers met een goede werk-privé balans voor terug. Dit faciliteren hoort bij goed werkgeverschap en helpt om jouw medewerkers aan jouw organisatie te verbinden.’

Maureen in het kort

Naam: Maureen Kuit
Functie: Strategisch beleidsadviseur bij Strategie, Beleid en Kenniscentrum UWV
Specialisatie: Dossierhouder Wet arbeid en zorg (Wazo)

3 stappen om je als werkgever voor te bereiden op ouderschapsverlof

  1. Zorg dat je op de hoogte bent van welke regelingen er zijn en welke stappen je als werkgever moet nemen. Zo kom je zelf niet voor verrassingen te staan en kun je je werknemer juist inlichten. Informatie rondom verlof vind je bijvoorbeeld op uwv.nl of rijksoverheid.nl.
  2. Stimuleer je werknemer om van de regelingen gebruik te maken. Daar heb je als werkgever op lange termijn profijt van.
  3. Ga op tijd met je werknemer in gesprek. Zorg dat het duidelijk is wanneer het verlof ingaat en wat de werkdagen van je werknemer worden. Door zelf open het gesprek in te gaan, kun je ook flexibiliteit terugverwachten.

Van zwangerschapsverlof tot aanvullend geboorteverlof: hoe werkt de Wazo precies?

3 stappen om je als werkgever voor te bereiden op ouderschapsverlof

  1. Zorg dat je op de hoogte bent van welke regelingen er zijn en welke stappen je als werkgever moet nemen. Zo kom je zelf niet voor verrassingen te staan en kun je je werknemer juist inlichten. Informatie rondom verlof vind je bijvoorbeeld op uwv.nl of rijksoverheid.nl.
  2. Stimuleer je werknemer om van de regelingen gebruik te maken. Daar heb je als werkgever op lange termijn profijt van.
  3. Ga op tijd met je werknemer in gesprek. Zorg dat het duidelijk is wanneer het verlof ingaat en wat de werkdagen van je werknemer worden. Door zelf open het gesprek in te gaan, kun je ook flexibiliteit terugverwachten.
Let op: de informatie op deze pagina kan verouderd zijn.
Raadpleeg voor de laatste informatie rondom wet- en regelgeving altijd www.uwv.nl