Re-integreren met niet-aangeboren hersenletsel is niet makkelijk. Verzekeringsarts Birgit Donker-Cools deed onderzoek naar wat werkt en wat juist niet. Ze vertelt over dit onderzoek en de resultaten: ‘Als je re-integreert nadat je niet-aangeboren hersenletsel hebt opgelopen, helpt het om de werkdruk te verminderen, werktijden aan te passen en omgevingsprikkels te vermijden.’
‘Een van mijn missies is om het proces naar werk voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel makkelijker te maken’
Invloed van niet-aangeboren hersenletsel
‘Als beginnend onderzoeker kwam ik in aanraking met patiënten met niet-aangeboren hersenletsel. Ik zag wat dat voor invloed heeft op het dagelijks leven, zowel thuis als op het werk. Een van mijn missies is om het proces naar werk voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel makkelijker te maken.’
Wat is niet-aangeboren hersenletsel?
Niet-aangeboren hersenletsel is schade aan de hersenen die iemand tijdens het leven oploopt. Zo is er traumatisch en niet-traumatisch hersenletsel. Traumatisch hersenletsel komt van buitenaf en wordt veroorzaak door bijvoorbeeld een klap op het hoofd. Niet-traumatisch hersenletsel ontstaat vanuit je lichaam, bijvoorbeeld door een herseninfarct.
Het onderzoek naar niet-aangeboren hersenletsel
‘Ik keek samen met een onderzoeksteam wat de terugkeer naar werk belemmert en wat de terugkeer naar werk juist bevordert. We voerden het onderzoek uit door mensen te interviewen die re-integreren en werken met niet-aangeboren hersenletsel. Ook interviewden we de werkgevers. Als laatste deden we ook literatuuronderzoek. In de interviews vroeg ik naar persoonlijke ervaringen met het proces naar werk. Denk aan vragen zoals: wat vonden werknemers en werkgevers bevorderend tijdens dit proces em wat juist niet? En wat waren goede oplossingen als de terugkeer naar werk niet goed ging?’
Aandachtspunten voor werken met niet-aangeboren hersenletsel
Birgit vertelt dat er verschillende belangrijke punten zijn die helpen om naar werk terug te keren:
- Zorg voor een goede werk(plek)aanpassing. De werkgever moet daarbij natuurlijk nauw worden betrokken. UWV kan eventueel helpen bij de aanvraag van voorzieningen voor je werk.
- Laat je goed informeren over het letsel en de gevolgen daarvan. Het maakt niet zo veel uit wie dat doet. Dat kan bijvoorbeeld een jobcoach zijn, een revalidatiearts, verzekeringsarts of ergotherapeut. Maar ook voor een werkgever kan zo’n uitleg nuttig zijn. Lotgenotencontact helpt ook heel goed om meer inzicht te krijgen.
- Zorg voor goede begeleiding en ondersteuning. Als iemand vastloopt in het werk kan een professional daarbij helpen, al is het alleen maar om iemand door te kunnen verwijzen.
- Leer nieuwe vaardigheden aan voor je werk of sociale leven. Voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel is het soms moeilijk om deze vaardigheden aan te leren. Er zijn veel mogelijkheden voor trainingen en scholing voor deze groep mensen .
- Als je niet-aangeboren hersenletsel hebt, kun je last hebben van prikkels in de omgeving: te veel geluid of licht. Het kan lastig zijn om vergaderingen te volgen, omdat je informatie soms niet helemaal kan verwerken. Dus belangrijk voor je werkomgeving: minder werkdruk, aangepaste werktijden en een omgeving met weinig prikkels.
‘Als je niet-aangeboren hersenletsel hebt, dan heb je vaak last van ‘onzichtbare beperkingen’’
Wat is niet-aangeboren hersenletsel?
Niet-aangeboren hersenletsel is schade aan de hersenen die iemand tijdens het leven oploopt. Zo is er traumatisch en niet-traumatisch hersenletsel. Traumatisch hersenletsel komt van buitenaf en wordt veroorzaak door bijvoorbeeld een klap op het hoofd. Niet-traumatisch hersenletsel ontstaat vanuit je lichaam, bijvoorbeeld door een herseninfarct.
Wie is Birgit Donker-Cools?
Birgit Donker-Cools deed promotieonderzoek (afgerond januari 2020) bij het Kenniscentrum Verzekeringsgeneeskunde (KCVG) over niet-aangeboren hersenletsel en arbeidsparticipatie. Birgit is adviseur verzekeringsarts bij UWV en senior onderzoeker bij het KCVG.
Niet-aangeboren hersenletsel met de werkgever bespreken
‘Als je niet-aangeboren hersenletsel hebt, dan heb je vaak last van ‘onzichtbare beperkingen’ zoals vermoeidheid, moeite met concentreren, zaken onthouden, en moeite met communiceren. Soms weet je zelf (nog) niet goed wat je beperkingen zijn. Dit maakt het lastig om de belemmeringen met de werkgever te bespreken. Mensen met niet-aangeboren hersenletsel kunnen hun situatie soms niet accepteren of ze zijn bang om hun baan te verliezen.’
Het belang van re-integreren
‘Door werk voel je je nuttig, heb je sociale contacten en ben je financieel onafhankelijk. Als het niet lukt om weer aan het werk te gaan, kunnen sociale problemen en psychische klachten ontstaan. Slechts 40% van de mensen met niet-aangeboren hersenletsel, die werkten voordat ze het letsel opliepen, gaat binnen 2 jaar weer aan het werk. Het is daarom belangrijk dat deze groep zoveel mogelijk ondersteund wordt om weer aan het werk te komen.’
Onderwijsprogramma voor verzekeringsartsen voor meer kennis
‘De uitkomsten van mijn onderzoek kunnen verzekeringsartsen gebruiken bij de beoordeling van mensen met niet-aangeboren hersenletsel. We ontwikkelden hiervoor een onderwijsprogramma. De kennis bij de verzekeringsartsen over niet-aangeboren hersenletsel neemt hiermee toe waardoor ze over handvatten beschikken om deze mensen in de praktijk beter te kunnen helpen.’
Wie is Birgit Donker-Cools?
Birgit Donker-Cools deed promotieonderzoek (afgerond januari 2020) bij het Kenniscentrum Verzekeringsgeneeskunde (KCVG) over niet-aangeboren hersenletsel en arbeidsparticipatie. Birgit is adviseur verzekeringsarts bij UWV en senior onderzoeker bij het KCVG.
Je kunt bij UWV voorzieningen aanvragen waardoor je makkelijker kunt werken met niet-aangeboren hersenletsel.
Raadpleeg voor de laatste informatie rondom wet- en regelgeving altijd www.uwv.nl