Anja (raakte arbeidsongeschikt): ‘Ik kan mijn ervaring delen’
Mensen van buitenaf begrijpen niet altijd hoe het voelt om anders te zijn. Omdat je een ziekte hebt. Een burn-out hebt gehad. Of omdat je hersenen anders werken. In deze serie spreken we mensen die uit eigen ervaring weten hoe dat is. En met hun kennis anderen helpen. In deze aflevering Anja Hofstra, adviseur intensieve dienstverlening bij UWV.
In 1988 veranderde een hardloopblessure het leven van de toen 32-jarige Anja Hofstra volledig. De peesontsteking waar ze al een tijdje last van had, veroorzaakte de ziekte posttraumatische dystrofie: een extreme en chronische ontstekingsreactie van het lichaam. Ze kon niet meer werken en stopte noodgedwongen met haar baan. Toen in de jaren negentig de overheid mensen in de WIA wilde stimuleren om naar vermogen te werken, werd Anja’s situatie opnieuw beoordeeld. Het bleek dat ze weer deels kon gaan werken. Ze startte een re-integratietraject en ontdekte opnieuw het plezier van werken. Nu zet ze haar ervaring in om als adviseur intensieve dienstverlening anderen te helpen weer zin in het leven te krijgen.
Waarin ben je ervaringsdeskundige?
‘Door mijn ziekte ben ik ervaringsdeskundige in wat het met je doet als je arbeidsongeschikt raakt. De ziekte zelf zette mijn leven op zijn kop. Door posttraumatische dystrofie schiet je sympathische zenuwstelsel in de overdrive. Je krijgt onverklaarbare pijnprikkels, bijvoorbeeld het gevoel dat je je vinger hebt verbrand terwijl dat niet het geval is. Andere symptomen zijn oedeem (vochtophoping) en verkleuring. 80% van de mensen met deze ziekte geneest, maar bij 20% wordt het chronisch. Het viel me zwaar om te accepteren dat ik bij die laatste groep hoorde. Ik volgde op dat moment de studie conservatieve vaktechnieken, want ik wilde graag voor de klas staan. Ik heb de studie wel afgemaakt, maar heb het vak nooit uit kunnen oefenen. Ik ging van een actief leven naar niks meer kunnen. Ik moest zelfs een traplift laten installeren thuis, omdat ik de trap niet op kwam. Afhankelijk zijn van hulpmiddelen stond me in het begin tegen. Maar na verloop van tijd begon ik in te zien dat hulpmiddelen mij ook weer zelfstandigheid gaven.
In de jaren negentig werd mijn situatie opnieuw bekeken en toen bleek dat ik weer voor een deel kon gaan werken. Ik re-integreerde bij de Uitvoeringsinstelling Sociale Zekerheid voor Overheid en Onderwijs (USZO) om mijn kantoorkennis, zoals typevaardigheid, weer op te frissen. Na zeven jaar niet werken, was dat enorm aanpoten. Maar ik werd weer uitgedaagd en had het gevoel dat ik weer meetelde. Nu werk ik weer voor 20 uur als adviseur intensieve dienstverlening bij UWV. Daar begeleid ik mensen die een WIA uitkering hebben. Mijn ervaring helpt daarbij.’
Hoe gebruik je je ervaring om anderen te helpen?
‘Soms deel ik mijn verhaal. Maar omdat ik een beenprothese heb, zien mensen al aan me dat ik ervaringsdeskundige ben. Begin 2000 stootte ik mijn voet, en door de extreme reactie van mijn lichaam moest mijn been een jaar later geamputeerd worden. Ik belande daardoor in een rolstoel maar sinds 2008 heb ik een beenprothese. Mensen zien dus aan me dat ik ervaringsdeskundige ben, en weten daardoor dat ik écht begrijp wat ze ervaren. Soms komt mijn persoonlijke ervaring ook van pas als het gaat om praktische tips, bijvoorbeeld bij pijnbestrijding. Ik heb wel eens cliënten die twijfelen over de behandeling neuromodulatie: een soort pacemaker die pijnprikkels vanuit je been of arm ondervangt. Het is een heftige ingreep en is meestal de laatste optie als alle andere vormen van pijnbehandelingen gefaald hebben. Maar ik heb het zelf al twintig jaar, dus ik kan mijn ervaring delen om ze gerust te stellen en vragen te beantwoorden.’
Wat kun jij als ervaringsdeskundige toevoegen?
‘Ik begrijp hoe het is om je verdrietig te voelen over je ziekte en hoe het je beperkt in je leven. Maar ik weet ook hoeveel je nog uit het leven kunt halen, door te focussen op wat je nog wél kan. Ik werk nu in een baan die mij veel voldoening geeft. En in mijn vrije tijd ga ik graag fietsen met mijn man, wat dankzij mijn beenprothese weer kan, en fotografeer ik graag vogels. Je moet jezelf blijven uitdagen, is mijn credo. Want ondanks mijn ziekte heb ik een heel mooi leven. Dat wil ik anderen ook helpen bereiken.’
Geef eens een voorbeeld van hoe je mensen met een arbeidsbeperking op weg hebt geholpen.
‘Ik had een cliënt met WIA die met geen mogelijkheid richting werk te bewegen was. Hij zat helemaal vast en zag het leven niet meer zitten en had geen vertrouwen meer in eventuele behandelingen voor zijn ziekte. Door mijn eigen ervaring kon ik hem erkenning en hérkenning geven van zijn problemen. Die gesprekken hebben hem geholpen om meer zelfinzicht te krijgen, erachter te komen waar de schoen wringt, waarom hij zich zo verzette en niets meer wilde proberen. Na twee jaar intensieve begeleiding is hij nu op het punt dat hij weer open staat voor behandelingen en zelfs vrijwilligerswerk wil gaan doen. Hij zet stappen om weer deel te nemen aan de maatschappij en heeft weer zin in het leven.’
Raadpleeg voor de laatste informatie rondom wet- en regelgeving altijd www.uwv.nl
