Werken met autisme: 6 antwoorden van expert Saskia Schepers

1. Kan ik werken met autisme?

Schepers: ‘Ja, dat kan heel goed zelfs. Er werken mensen met autisme in allerlei bedrijven, op alle niveaus. Bill Gates zegt nu – met terugwerkende kracht – ook een autistisch brein te hebben. Bovengemiddeld veel mensen met autisme werken bijvoorbeeld in radiologie, omdat ze goed zijn in patroonherkenning. Dat zie je ook bij techbedrijf ASML, in technische vakken en bij wetenschappers. Mensen met een autistisch brein zijn ‘systemiseerders’: ze richten zich vaak meer op systemen dan op mensen.’

Welke uitdagingen kan ik ervaren met autisme tijdens het werk?

‘Uiteraard prikkelgevoeligheid. Denk aan kantoortuinen met veel geluid en drukte, of aan onverwachte veranderingen, bijvoorbeeld met flexibele werkplekken of als je in een vergadering zit en iemand onverwacht zegt dat ‘we het even helemaal anders gaan doen’. Dat kan stress geven, want dat was de afspraak niet.

Sociale interacties kunnen ook lastig zijn: veel vergaderen, sociale druk om samen te lunchen, vertellen wat je het afgelopen weekend hebt gedaan. Sommige mensen met autisme vinden het heel stressvol om persoonlijke informatie te delen in een groep. Verder missen mensen met een autistisch brein vaak reflectietijd en rust tussen vergaderingen door. Vaag of dubbelzinnig taalgebruik kan ook lastig zijn.’

'Hoe meer jij je eigen brein omarmt, hoe makkelijker het voor anderen is om dat ook te doen'

3. Hoe ga ik om met prikkels of veranderingen op de werkvloer?

‘Zorg dat je in een rustige ruimte kunt zitten, of gebruik een noise-cancelling koptelefoon. Of vraag om flexibiliteit. Dat kan zitten in werken vanuit huis, reizen buiten de spits om of de mogelijkheid om te lunchen op een tijd dat het niet te druk is in de kantine.

Geef bij onverwachte veranderingen aan dat je voorbereidingstijd nodig hebt. Je kunt gewoon zeggen: ‘Als we het nu gaan doen, dan haal je niet het beste uit mij. Kunnen we dit over een uur doen, of morgen?' Dan kom je veel beter tot je recht. En durf bij vaag taalgebruik om verduidelijking te vragen. Vaak hebben meer mensen daar baat bij, maar durven ze het niet te vragen. Je bent nooit de enige.'

4. Moet ik mijn leidinggevende en collega's vertellen over mijn autisme?

‘Als je zelf comfortabel bent met je brein en je kunt dat goed uitleggen, dan kun je dat doen. Als je dat (nog) niet kunt, dan hoef je het niet doen. Want als jij niet goed kunt uitleggen wat jouw behoeftes zijn, dan heeft het eigenlijk bijna geen zin om open te zijn. Dan kun je anderen namelijk niet goed helpen jou te helpen.

Een tip voor wie het spannend vindt om open te zijn tegenover een leidinggevende: neem een fijne collega in vertrouwen. Die kan het voor je opnemen. Zorg dat je één maatje hebt binnen de organisatie die meer van jou weet. Dat kan heel erg helpen.’
 

5. Welke aanpassingen op mijn werk kunnen me helpen en hoe bespreek ik dit met mijn leidinggevende?

‘Onthoud dat het niet om ‘special needs’ gaat maar om ‘human needs’. Je vraagt niet iets omdat je een kwetsbaar persoon bent, maar je vraagt iets wat volstrekt logisch is en waar veel meer mensen baat bij hebben. Wat jij vraagt is gewoon normaal.

Om woorden te geven aan jouw behoefte kun je die het beste vertalen naar 'ik werk beter als...' in plaats van 'ik ben zielig en ik heb iets nodig’. Je kunt vragen om een rustige werkplek, flexibele werktijden, thuiswerken, reflectietijd tussen vergaderingen of dat je zo veel mogelijk informatie over vergaderingen al vooraf krijgt.’ 

6. Wat voor soort banen passen goed bij mij en mijn autisme?

‘Dat is per persoon verschillend. De 2 sectoren waar de meeste autisten werken zijn IT en – misschien verrassend – de zorg. Wij denken vaak dat autistische mensen niet empathisch zijn, maar dat zijn ze wel. Er is meer mogelijk dan je misschien verteld is of wat de media doen geloven.

Dus als jij een droom hebt, of iets lijkt je heel leuk, laat je dan niet afschrikken door beperkte beelden die mensen om je heen kunnen hebben. Er zijn autistische acteurs, fotografen en bij de politie werken ook mensen met een autistisch brein. Hoe meer jij jouw eigen brein omarmt, hoe makkelijker het is voor andere mensen om dat ook te doen.’