Geen baan hebben zorgt bij velen voor een gevoel van schaamte, zo weten we uit onderzoek. En dat speelt misschien nog wel extra in een tijd van dalende werkloosheid, zoals nu. Maar schaamte is totaal niet nodig, en het helpt je ook niet verder. Expert Judith Elshout deelt 3 tips hoe je deze schaamte overwint.
De werkloosheid in EU-landen kwam in juli 2022 uit op 6,6%. Het kleinste percentage ooit gemeten. Nederland behoort zelfs tot de landen met de laagste werkloosheid. 3,6% van de Nederlanders heeft geen werk. Dan ligt een gevoel van schaamte op de loer. Herken jij dit? Kies vanaf nu voor een positieve insteek met de tips van socioloog Judith Elshout, die onderzoek deed naar het zelfrespect van werklozen.
Tip #1: Wees er open over
'Werklozen hebben het meest last van het beeld dat zij denken dat anderen van hen hebben. Zelden hebben ze gecheckt of dit ook daadwerkelijk klopt. Zeg daarom hardop dat je werkloos bent en erken dat dit vervelend is. De reacties zullen vast meevallen. Dit helpt om de situatie te relativeren.
De keren dat ik in de media spreek over het taboe op werkloos zijn, krijg ik veel reacties als ‘fijn dat je dit benoemt!’. Het mooie is dat je zelf ook een steentje bij kunt dragen. Juist als je zelf open bent over het (tijdelijk) hebben van geen werk en wat dit met je doet, kan er een gesprek ontstaan. Mensen in je omgeving zullen je beter begrijpen. En mogelijk kom je er zelfs achter, dat je niet de enige bent,’ vervolgt Judith.
Tip #2: Baseer je identiteit niet op het werk dat je doet
‘Mensen die zonder werk zitten hebben vaak het idee dat zij hun best niet hebben gedaan. In de praktijk ligt er vaak ook iets anders aan ten grondslag. Het verliezen van werk is in veel gevallen ook gewoon pech. De angel zit hem in het feit dat veel mensen hun zelfrespect ontlenen aan hun werk. En wie ben je dan, als je baan ineens wegvalt?’ vertelt Judith.
‘Je bent meer dan je baan. Mocht je werk dus wegvallen, dan is het belangrijk om andere dingen te zoeken die je helpen je zelfrespect weer te vinden of op te bouwen.'
Judith’s tip is dan ook om je identiteit niet te ontlenen aan het werk dat je doet. ‘Je bent namelijk meer dan dat. Mocht je werk dus wegvallen, dan is het belangrijk om andere dingen te zoeken die je helpen je zelfrespect weer te vinden of op te bouwen. Denk aan het doen van tijdelijk vrijwilligerswerk of het volgen van een cursus.’
Tip #3: Stel je doelen bij
Judith: ‘Haal ook de focus af van ‘ik moet over een maand werk hebben.’ Want als dat vervolgens niet lukt, werkt dat heel demotiverend.’
‘Stel daarom je doelen bij. Probeer de kloof tussen waar je staat en vindt dat je moet staan, aan te passen. Dit helpt je om rust te vinden in de situatie zoals die is. Kijk welke tussenstappen je kunt zetten om weer werk te vinden. Zoals hij bijspijkeren van je Engels of het maken van een website waarin je jezelf presenteert. Vraag je adviseur werk van UWV hoe die je kan helpen om meer kans te maken op de arbeidsmarkt.’
‘Het zetten van dergelijke tussenstappen creëert kansen op succesmomentjes tussendoor. En zorgt ervoor dat je niet het gevoel hebt tegen een berg op te kijken. Zo blijf je positief en dat helpt je zeker verder’ sluit Judith af.
Benieuwd of een leerwerktraject een passende tussenstap voor jou is?
Judith in het kort
Naam: Judith Elshout
Werk: Onderzoeker en docent, proefschrift met thema zelfrespect en werkloosheid
Opleiding: Sociologie
Meer over Judith? Bekijk haar website.
Raadpleeg voor de laatste informatie rondom wet- en regelgeving altijd www.uwv.nl
