Solliciteren met een beperking: lastige vragen

Als je voor een sollicitatiegesprek bent uitgenodigd, is het verstandig om je goed voor te bereiden op veelvoorkomende vragen. Bedenk dus vast hoe je een vraag gaat beantwoorden als: ‘Vertel eens iets over jezelf’ en ‘Waarom wil je bij dit bedrijf werken?’ Maar soms worden er ook onverwachte vragen gesteld. Als dat ook nog eens lastige vragen zijn, is het moeilijk om daarop spontaan een goed antwoord te bedenken.

‘Als een werkgever maar weet wat er nodig is om jou te laten opbloeien’

Solliciteren met een beperking

Sommige lastige vragen komen tijdens sollicitaties vaker voor dan je zou denken. Zo krijgen mensen vaak de vragen ‘Waar sta je over vijf jaar?’, ‘Wat vond je niet leuk aan je vorige baan?’ en ‘Wat wil je verdienen?’. Maar zijn er ook specifieke sollicitatievragen waar je je als persoon met een arbeidsbeperking extra op kunt voorbereiden? Pascal Ruardy is arbeidsdeskundige binnen het project banenafspraak. Hij vertelt hoe je je het beste kunt voorbereiden op onderstaande vragen.

1. Wat voor ziekte of handicap heb je?

Pascal: ‘Deze vraag is in een sollicitatiegesprek bij wet verboden. Dat geldt trouwens ook voor vragen over een kinderwens, religie of seksuele voorkeur. Tijdens een sollicitatie hoef je niets te vertellen over je ziekte. Maar ik adviseer wel altijd om aan verwachtingsmanagement te doen; vertel wat je nodig hebt om het werk uit te kunnen voeren. Daarbij hoef je niet te benoemen wat voor beperking je hebt. Afhankelijk van de sfeer van het gesprek kun je bekijken of je het in het eerste of in een tweede gesprek bespreekbaar maakt. Ooit heeft een kandidaat bij het solliciteren niet over zijn autisme verteld omdat hij geen ‘stempel’ wilde. Heel begrijpelijk. Maar vervolgens liep hij vast in zijn baan. Bereid je dus goed voor en weet wat er van jou in een bepaalde functie wordt verwacht. Vertel dan tijdens een gesprek in welke omstandigheden jij aan die verwachting kunt voldoen. Bedenk ook: is een beperking zodanig van invloed op je functie dat je er mensen mee in gevaar brengt? Dan is het nog belangrijker dat je benoemt wat je nodig hebt. Uiteindelijk maakt het helemaal niet uit wát je hebt. Als je werkgever maar weet wat er nodig is om jou te laten opbloeien.’

2. Hoe denk je dit werk te kunnen doen met jouw beperking?

‘Als je een zichtbare beperking hebt, dan kun je deze vraag verwachten. Maar ook als je een onzichtbare beperking hebt, moet je van tevoren nadenken over waarom jij goed zult zijn in dit werk. Verdiep je van tevoren in de werkzaamheden die horen bij de functie. En bedenk wat de vooroordelen van de werkgever over jouw beperking kunnen zijn. Waarom denkt hij of zij dat jij het niet kunt? Leg uit waarom en hoe jij de functie aankunt ondanks je beperking. Kijk in je voorbereiding op het gesprek ook of een werkgever een bepaald beleid heeft wat betreft diversiteit en inclusiviteit. Hierop kun je tijdens het gesprek inhaken.’

3. Wat voor hulp of hulpmiddelen heb jij nodig bij je werk?

‘Als je hulpmiddelen of aanpassingen nodig hebt om je werk uit te kunnen voeren, zoek dan van tevoren uit wat UWV hierin voor je kan betekenen. Je toekomstige werkgever heeft hiermee misschien nog geen ervaring. Kun jij aan de werkgever duidelijk uitleggen hoe het werkt? Dan neem je bij hem/haar een zorg weg over het aannemen van een werknemer met een beperking.’

Op uwv.nl vind je meer informatie over mogelijke vergoedingen voor hulp of hulpmiddelen om je werk goed te kunnen doen. Voor werkgevers zijn er interessante regelingen om mensen met een beperking in dienst te nemen. Bij een sollicitatiegesprek kun je bijvoorbeeld de no-riskpolis noemen en aangeven dat er een proefplaatsing mogelijk is. Dit heeft mogelijk voordelen voor jou en je werkgever. En maak ook gebruik van de regelhulp financieel cv. Daarbij vul je jouw gegevens in, waarmee de regelhulp een brief opstelt met een een overzicht van de financiële voordelen voor een werkgever. Deze brief kun je gebruiken bij je sollicitatie.

Goede voorbereiding

Pascal: ‘Als je gaat solliciteren, dan denk je zelf dat je het werk aankunt. Bereid een verhaal voor waarmee je ook de werkgever zult overtuigen van jouw kunnen. Probeer daarbij niet te veel aan je beperking te denken, maar concentreer je op wat je goed kunt en vertel daarover. Benoem relevante ervaring. Dat kan van alles zijn: bijvoorbeeld je (vrijwilligers)werk, maar ook jouw organisatietalent bij de voetbalvereniging. Als je hierover een goed verhaal voorbereidt, dan ben je al op de helft. Ik snap heel goed dat dit een ideaalbeeld is. Sommige werkgevers hebben een bepaald beeld of een vooroordeel over werknemers met een beperking. Heb jij je voor een gesprek verdiept in de functie en een verhaal voorbereid over jouw kunnen en ervaring? Een werkgever die dan toch vasthoudt aan zijn vooroordeel, is waarschijnlijk niet de juiste werkgever voor jou.’