Joost is HR-manager Inclusie bij techbedrijf ASML: ‘Iedereen verdient die volwaardige baan’

Grijze vlekjes in ogen

‘Ik was net terug als begeleider van een introductiekamp van de eerstejaarsstudenten toen ik een grijs vlekje in mijn oog zag. Ik dacht dat het de vermoeidheid was. Maar dat vlekje werd steeds groter en na een tijdje zag ik bijna niets meer met mijn rechteroog.’ Als Joost op een dag in december zijn studieboek openslaat om voor een tentamen te studeren, merkt hij ook een grijs vlekje in zijn linkeroog op. ‘Ik schrok enorm, want ik dacht al dat het vlekje net zo groot werd als in mijn andere oog. Uiteindelijk stelden artsen vast dat ik de zeldzame oogziekte Leber Opticus Atrofi (LOA) had. Dit is een beschadiging van de oogzenuw waardoor je steeds slechter gaat zien. Een paar weken later wist ik nauwelijks nog hoe ik over straat moest lopen.’

Alles is veranderd sinds de diagnose

‘In een chaotisch studentenhuis met 19 andere jongens kon ik mijn weg niet meer vinden. Koken en schoonmaken kon ik bijna niet meer. Ook dacht ik dat mijn studie voorbij was. Laat staan dat ik een kans op een carrière had. Ik stopte met studeren en ging weer thuiswonen. Psychisch was het ook een heftige tijd. De wereld en je leven verdwijnt ineens letterlijk voor je ogen.’ Ook zijn geliefde bijbaan in een elektronicawinkel viel weg. Dat was het moment dat Joost met een arbeidsdeskundige van UWV in aanraking kwam. ‘Ik werd voor 80 tot 100 procent arbeidsongeschikt verklaard en kreeg dan ook in 2008 een Wajong-uitkering.’

Kennismaking met hulpmiddelen

Maar hoe richt je dan je leven in? Joost bezocht samen met zijn vader de ZieZo-beurs, een beurs met hulpmiddelen voor blinden en slechtzienden in Nederland. Bij het proberen van die hulpmiddelen, kreeg hij voor het eerst sinds lange tijd weer hoop en zin in de toekomst. Hij kwam daar ook in aanraking met Visio, waar hij 20 weken lang een intensief revalidatietraject doorliep. ‘Daar leerde ik omgaan met hulpmiddelen voor blinden en slechtzienden, en hoe ik van alles kon doen zonder zicht. Bijvoorbeeld boodschappen, de was en informatie verwerken. Daarna pakte ik mijn hbo-studie weer op.’

Steun bij lotgenoten

Belangrijke inspiratie- en motivatiebronnen voor Joost waren de ontmoetingen met andere visueel beperkten die studeerden of werkten. ‘Ik leerde tijdens mijn revalidatietraject een blinde dame kennen die als HR-adviseur werkzaam was: een beroep dat ik ook met mijn studie kon doen. Ze legde me uit hoe zij dat had bereikt en hoe ze haar werk deed met verschillende hulpmiddelen. Hierdoor zag ik ook mogelijkheden en kreeg ik inzicht in wat er nodig was om verder te komen in mijn carrière. Ik studeerde uiteindelijk af met maar 1 jaar vertraging. Dat was het jaar waarin ik een snelcursus ‘blind worden’ deed.’

Studeren met hulpmiddelen vanuit UWV

Joost besloot verder te studeren. Hij deed zijn master Personeelwetenschappen aan de Universiteit van Tilburg in hetzelfde tempo als zijn medestudenten. En hij studeerde zelfs cum laude af. Dit terwijl de universiteit geen ondersteuning bood aan mensen met een beperking. ‘Ik moest destijds alles zelf regelen. De universiteit had geen idee wat wel of niet toegankelijk was, of gemaakt kon worden. Dat is tegenwoordig beter geregeld.’ In die tijd deed Joost verschillende trainingen die vergoed werden door UWV. Met deze trainingen leerde hij zijn gehoor ontwikkelen en braille lezen. ‘Ik had ontzettend veel aan de ondersteuning vanuit UWV.’

‘Ik heb erg veel gezien in de praktijk: van blinde rechters tot accountants zonder armen’

Blind en carrière maken

Joost viel op bij de eigenaar van Babbage, een leverancier van de voorzieningen die UWV aanbiedt. Na zijn studie ging Joost daar aan de slag als trainer en adviseur. Hij groeide door naar teamleider en uiteindelijk naar operationeel directeur. ‘In die rol was het mijn taak om organisaties inclusiever te maken. En ik zag zoveel in de praktijk: van blinde rechters of receptionisten tot accountants zonder armen. Of dove mensen die bij de politie werken om videobeelden te analyseren. Stuk voor stuk gemotiveerde mensen met doorzettingsvermogen.’

ASML: droombaan in techsector

Op een dag kwam de functie Programmanager Inclusief Werkgeverschap bij ASML voorbij en Joost solliciteerde met succes. ‘Een techbedrijf als ASML vind ik heel interessant. En de functie is me op het lijf geschreven. Ik zet me graag in voor het creëren van een werkomgeving waarin diversiteit, gelijkheid en inclusie worden gestimuleerd en gewaardeerd. Ik weet hoe verschrikkelijk het is als je je perspectief op de toekomst verliest. Sinds ik mijn motivatie weer terug heb, ben ik erg gedreven om anderen daar ook mee op weg te helpen. Ik wil mensen met een fysieke beperking, kwetsbare positie op de arbeidsmarkt of neurodivergent brein een volwaardige baan aanbieden. Ik ben heel blij dat ik dat voor zo’n groot bedrijf als ASML kan organiseren.’

Hulp van UWV

‘Ik heb ervaren dat arbeidsdeskundigen van UWV met je meedenken over wat je nodig hebt in jouw persoonlijke situatie. Ook toen ik aan de slag ging bij ASML. Een arbeidsdeskundige van UWV voerde toen een werkplekonderzoek uit, zodat ik alles kreeg wat ik nodig had om mijn werk te doen. Nu maak ik ook gebruik van de vervoersvoorziening die UWV vergoedt. Reizen met het openbaar vervoer kost me anders 4,5 uur.’

Waar een wil is, is een weg

‘Mijn advies is om uit te zoeken welke hulpmiddelen UWV biedt om je te helpen. Toch is niet alles altijd toegankelijk, want ik loop ook nog tegen dingen aan. Maar waar een wil is, is een weg. Als je gemotiveerd bent en je zet door, dan kan er heel veel.’