Inclusief werkgeverschap loont, voor iedereen die betrokken is

Martin had een handjevol werknemers in dienst als manager van wasstraat Matz Carwash in Deventer, toen hij een verzoek kreeg van een stagebegeleider van een praktijkschool. ‘Hij begeleidde een jongen die overal buiten viel en vroeg of die het eens bij ons mocht proberen’, vertelt Martin. ‘Die jongen kwam vervolgens nooit te laat en werkte keihard. Voor hem voelde het werk als een tweede thuis. Dat viel die begeleider ook op, hij was bijna verbaasd dat het zo goed ging. Maar ik deed niets bijzonders, het ging vanzelf.’  

‘Sociaal ondernemer’ vindt hij dan ook een vervelende term. ‘Ik ben gewoon een sociaal persoon die onderneemt’, zegt hij. ‘En volgens mij zijn de meeste ondernemers sociaal, je moet toch de hele dag met mensen omgaan. In Nederland zijn we heel goed in het bedenken van allerlei hokjes, zo van: jij bent sociaal ondernemer, jij bent een commercieel ondernemer. Maar volgens mij zijn dat geen aparte dingen.’  

'Iedereen die bij ons kwam, merkte een bepaalde energie die de werknemers uitstraalden'

Een oprechte aanpak werkt als een magneet

Wat als een eenmalige gunst begon, groeide organisch uit tot iets veel groters. Steeds meer mensen met begeleidingsbehoefte – afkomstig van praktijkscholen, UWV of reclassering – vonden hun weg naar de wasstraat. ‘Uiteindelijk hadden we meer mensen met begeleidingsbehoefte dan regulier personeel’, aldus Martin. Hij vertelde hier destijds al over in dit interview met UWV.

Volgens Martin ligt de kracht van zijn aanpak in de natuurlijke ontwikkeling. Het ontstond gewoon in de praktijk. En juist dat werkte goed, zag hij. ‘Het was oprecht. Iedereen die bij ons kwam, merkte een bepaalde energie op die de werknemers uitstraalden.’

Inmiddels heeft Martin zijn carwash achter zich gelaten en reist hij door heel Nederland om ondernemers te helpen hun inclusieve werkgeverschap vorm te geven. Daarbij ontmoet hij heel veel ondernemers die wel willen, maar niet weten hoe.  

Laat je begeleiden door het woud aan regels  

Het grootste probleem is volgens hem dat een groot deel van de ondernemers niet weet welke ondersteuning er beschikbaar is. ‘Je zou verwachten dat er iemand bij je komt die uitlegt waar je gebruik van kunt maken’, zegt Martin. ‘Maar het voelt alsof je het allemaal zelf moet uitzoeken, via de gemeente, UWV, reclassering, dat zijn allemaal instanties met eigen regeltjes. En bij instanties als UWV spreken ze vaak de taal van ondernemers niet, het zijn verschillende werelden. Dat maakt het vaak nodeloos moeilijk.’ Martins advies: zoek direct contact met het werkgeversservicepunt van UWV en vraag om persoonlijke begeleiding bij het aanvragen van regelingen.

Benoem een vast en duidelijk intern aanspreekpunt

De tweede hindernis waar welwillende ondernemers tegenaan lopen, is praktischer van aard. Want: hoe regel je goede begeleiding binnen je eigen bedrijf? Vaak hoef je daar helemaal niet ver voor te zoeken, zegt Martin. ‘In elk bedrijf loopt wel iemand rond die heel sociaal is’, weet hij. ‘Iemand die bijvoorbeeld een familielid met autisme heeft en weet hoe je daarmee omgaat.’ Maak van die persoon het ‘baken’– het vaste aanspreekpunt voor werknemers met begeleidingsbehoefte. ‘Het belangrijkste is dat werknemers met begeleidingsbehoefte weten waar ze terecht kunnen met vragen. Vaak gaat het mis omdat deze mensen zich op het werk een beetje verloren voelen.’

Tot slot: start klein

Martins verhaal laat zien dat inclusief werkgeverschap geen liefdadigheid is, maar gewoon goed ondernemerschap. ‘Mensen krijgen inkomen en toekomstperspectief, jij krijgt gemotiveerde medewerkers en het lost personeelstekorten op.’ Niet alleen een bedrijf, maar de hele maatschappij zou ervan opknappen, denkt Martin.  

Voor ondernemers die twijfelen heeft Martin een duidelijke boodschap: ‘Wat mij betreft is een sociale instelling gewoon deel van het ondernemerschap. Als je thuis sociaal bent, kun je dat ook op je werk zijn.’ Start klein, bijvoorbeeld met een stagiair van een praktijkschool. Zorg voor een vaste begeleider binnen je team. Informeer bij UWV of de gemeente over mogelijkheden. ‘Het hoeft niet ingewikkeld te zijn als je de basis goed regelt.’

Martin sluit af met een simpele waarheid: ‘We hebben een groep die wil werken en werkgevers die personeel zoeken. Het gaat er alleen om die bij elkaar te brengen – op een manier die voor iedereen werkt.’

Martin Kniest is beschikbaar via o.a. LinkedIn voor ondernemers die meer willen weten over inclusief werkgeverschap.